Jaargang 09 – 2019 – Sophie Online

Spitten en niet moe worden – Christelijk geloof als inspiratiebron voor goed werk

Jan van der Stoep Jaargang 09 - 2019, Kunst & Literatuur, Openingsessay

Ezen, de vrome boerenknecht uit de roman De tornado van Bé Nijenhuis, stelt zich de nieuwe aarde voor als een plek waar hij eindeloos akkers om kan spitten, zonder moe te worden. Voor Jan van der Stoep staat deze Ezen symbool voor iemand die vanuit een diepe christelijke spiritualiteit zijn werk doet. Werken hoort bij de mens. Een beetje zweten en zwoegen geeft voldoening, maar het kan ook te veel worden. Wat is kortom goed […]

‘Vreugdevolle franje is de kern van de economie’

Roelf Haan Economie & management, Jaargang 09 - 2019

Volgens Roelf Haan heeft Govert Buijs als zij-instromer in de economie met Waarom werken we zo hard? een waardevol boek geschreven. Hij vergelijkt de historische en antropologische benadering van Buijs met die van Sismondi: ze zijn niet bedrijfsblind. Van Govert Buijs verscheen, nadat hij in 2018 samen met Ad Verbrugge en Jelle van Baardewijk zijn cultuurfilosofische analyse publiceerde over Het goede leven en de vrije markt[1] – een leergang door de hele westerse filosofie – dit […]

Is Kierkegaard de wegbereider van het losgeslagen individu?

Pieter Vos Filosofie, Jaargang 09 - 2019, Slagen met filosofie

Het eindexamenthema in 2020 voor het vak filosofie op het vwo is ‘Het goede leven en de vrije markt’. Belangrijk voor de ontwikkeling van de vrije markt was de ontwikkeling van het autonome individu. Pieter Vos bestrijdt in dit artikel de gedachte dat de christelijke filosoof Kierkegaard medeverantwoordelijk is voor de emancipatie van dit autonome individu, of het denken in termen van authenticiteit los van universele normen. Wie filosofie als examenvak volgt op het […]

Integriteit en respect in het Twittertijdperk – Richard Mouw als ethicus

Bart Cusveller Ethiek, Jaargang 09 - 2019

In december ontvangt de Amerikaanse filosoof Richard Mouw een eredoctoraat van de Theologische Universiteit Kampen. Zijn werk is niet in het Nederlands vertaald en daardoor wellicht minder bekend. Bart Cusveller biedt in dit artikel een introductie. Mouw plaatst zichzelf in de traditie van het neocalvinisme, waarin het thema van de antithese een belangrijke rol speelt. Maar hoe kun je, gegeven de antithese, samen met ongelovigen nadenken over morele problemen? Wat hebben gelovigen en ongelovigen gemeenschappelijk? […]

Dinosaurus

Peter Blokhuis Jaargang 09 - 2019, Terzijde

Wij waarderen de natuur. Maar de natuur moet wel aardig blijven. Met de komst van wolven worden we toch wat onrustig. Zolang het gaat over ringslangen, buizerds, gestreepte padden en dassen zien we het samenleven wel zitten, gunnen we de dieren ook hun plaats. Ze zijn van onze maat. Maar van gevaarlijke natuur houden we niet en het moet niet te vol worden. Als de aantallen zwijnen, herten en runderen te groot worden, grijpen we […]

Onderwijs, mensverbetering en het najagen van het goede

David Lewin Jaargang 09 - 2019, Natuur & techniek, Onderwijs

Onderwijs is erop gericht van iemand een ‘beter’ mens te maken. Maar als we tegenwoordig spreken over mensverbetering gaat het vaak over iets anders, namelijk technologische mensverbetering, of – wat in het Nederlands inmiddels een gangbare term is – human enhancement. In dit artikel gaat het over de relatie tussen die twee vormen van verbetering. Filosofie van onderwijs en filosofie van technologie komen hier bij elkaar en we zitten ook dicht bij de theologie. Kunnen we […]

It

Ikenius Antuma Jaargang 09 - 2019, Terzijde

Al tijden fascineert mij een concept dat soms te banaal klinkt om waar te zijn en soms te diep om kernachtig geformuleerd te kunnen worden. Het heeft de overtuigingskracht die kleeft aan TED’s succesformules en is het onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Het legitimeert de leugen als middel terwijl het klinkt als de zuivere waarheid. Het jongleert met filosofische problemen als de verbinding tussen geest en lichaam, schijn en wezen, theorie en praktijk, gevoelens en gedachten. […]

Pleidooi voor bevindelijke vrijzinnigheid

Klaas van der Zwaag Jaargang 09 - 2019, Theologie

Spreek niet over God maar ván God. Hij is geen objectieve werkelijkheid, maar een relatie, van wie we alleen kunnen getuigen, vindt prof. dr. Wouter Slob, die zichzelf typeert als een ‘vrijzinnig-bevindelijk’ theoloog. Slob nam onlangs afscheid als bijzonder hoogleraar Protestantse Kerk, Theologie en Cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn afscheidssymposium was gewijd aan het boek dat hij samen met journalist Job van Schaik schreef, Van God spreken. In dit boek worden de filosofische […]

Wereldbeelden komen en gaan – over de houdbaarheidsdatum van de secularisatie

Arie van Houwelingen Jaargang 09 - 2019, Lezers reageren

De wereld is te groot en te mysterieus dan dat ze zou passen in een overzichtelijk, rationeel wereldbeeld, is de stelling van Arie van Houwelingen, abonnee op Soφie. Krachten die de secularisatie hebben bevorderd nemen weer af en daardoor heeft ook de secularisatie niet het laatste woord. Onlangs beleed Hans Boutellier dat hij, met de Duitse filosoof Habermas, een soort weerzin had tegen het Grote Geloven: “Niks transcendentie, gewoon hier-en-nu. Zoals vandaag, de hele dag […]

De Sophiapolder

Willem J. Ouweneel Jaargang 09 - 2019, Terzijde

Wist je dat je in Zuid-Holland ook kunt wadlopen?! Misschien op nog wel meer plaatsen, maar in elk geval rond de Sophiapolder. Dat is een onbewoond eiland van zo’n 77 hectare, dat midden in de rivier de Noord ligt, zo’n beetje tussen Hendrik-Ido-Ambacht en Papendrecht. Vogel- en stilteliefhebbers kunnen er met een voetveertje komen. De Noord is een getijderivier, dus de zandplaten en kreken van de Sophiapolder veranderen voortdurend. Samen met de boswachter kun je […]