Boekbesprekingen

Henk G. Geertsema Homo Respondens. Essays in Christian Philosophy Paideia Press 2021 595 pagina’s, € 35,99 Homo Respondens. Essays in Christian Philosophy is een bundeling van voornamelijk eerder gepubliceerde artikelen van emeritus hoogleraar christelijke filosofie Henk Geertsema.  In deze bijdrage bespreekt Bert Loonstra de bundel. Gedurende zijn loopbaan heeft Henk Geertsema eigen accenten gezet in wat voorheen Wijsbegeerte der Wetsidee en Reformatorische Wijsbegeerte heette en wat gezien kan worden als de erfenis van vooral Herman […]

Marc de Kesel Ik, God & mezelf. Mystiek als deconstructie Sjibbolet, 2021 296 pagina’s, €24,99 De ondertitel van Ik, God & mezelf luidt ‘mystiek als deconstructie’. En inderdaad, Marc de Kesel bespreekt in dit boek een aantal mystieke christelijke auteurs. Het zijn achtereenvolgens Willem van St. Thierry (1085), François de Sales (1567-1622), Madame Guyon (1648-1717), Simone Weil (1903-1943), met als intermezzo Descartes (1596-1650) en als toegift Jean de Saint-Samson (1571-1636). Een boek over zo uiteenlopende […]

In Praag kwam Tomáš Halík (1948) als tiener tot geloof. In Erfurt liet hij zich in het geheim wijden tot priester jezuïet (1978). Ook als psychotherapeut en hoogleraar sociologie en filosofie was hij actief. In onze ‘postseculiere’ cultuur ziet hij publieke religieuze uitingen opleven. Maar op deze kleurrijke, lawaaierige spirituele markt naïef wierook offeren op ieder altaar voor nóg een onbekende god wil hij niet (92-94). Als creatief communicator, bruggenbouwer tussen gelovigen en ongelovigen vervlecht […]

Søren Kierkegaard Afsluitend onwetenschappelijk naschrift (vertaald door Jan Marquart Scholtz (†) en onder redactie van Paul Cruysberghs en Karl Verstrynge) Uitgeverij Damon 2021 848 pagina’s, € 59,90 Authentiek mens zijn, daarvoor moet je zeker bij de Deense denker Søren Kierkegaard zijn. De titel ‘vader van het existentialisme’ heeft hij vooral te danken aan zijn Afsluitend onwetenschappelijk naschrift, dat nu voor het eerst in het Nederlands is vertaald. Klaas van der Zwaag bespreekt dit lijvige werk, […]

Onno Zijlstra Authentiek: in tijden van massamedia, egocultuur en consumentisme Boom 2021 95 pagina’s, €12,50 In de twintigste eeuw maakte authenticiteit als onderdeel van de tegencultuur van de jaren zestig furore. ‘Zoek jezelf broeder, vind jezelf’, als geen ander wisten Koot en Bie in 1975 de tijdgeest van de populaire cultuur te verwoorden. Authenticiteit werd een breed gedeelde waarde maar tegelijkertijd zette de teloorgang in. Het wenkende ideaal van zelfverwerkelijking ontspoort en het begrip roept […]

Hans Achterhuis Geloof in geweld Lemniscaat 2021 472 pagina’s, € 29,99 Het nieuwe boek van Hans Achterhuis, Geloof in geweld, leest als een trein en dat is een compliment, zeker voor een filosoof. De schrijver weet hoe hij het lastige thema van het religieus geweld aan een groot publiek moet uitleggen. Daarbij gaat hij een ander spoor dan Paul Cliteur en Herman Philipse. We doen religie tekort, zegt Achterhuis, als we het zien als een […]

Paul van Tongeren Doodgewone vrienden: nadenken over vriendschap Boom 2021, 192 pp., €20 Paul van Tongerens nieuwe boek Doodgewone vrienden zet aan tot denken en leest soepel. De Nijmeegse emeritus is bekend als Nietzsche-kenner en deugdethicus en is tot 2023 Denker des Vaderlands. Zijn boek bespreekt in zeven hoofdstukken evenzoveel denkers over vriendschap: Plato, Aristoteles, Cicero, Augustinus, Montaigne, Kant en Nietzsche. Voor de vriendschapsdiscussie geen verrassende keuzes. Via hun teksten trekt Van Tongeren een historische lijn […]

Bruno Latour Waar ben ik? Lockdownlessen voor aardbewoners Octavo Publicaties 2021, 154 pagina’s In Europa lijkt langzamerhand het gewone leven weer te ontwaken. Mensen komen uit hun lockdown en de snelwegen stromen weer vol. Een beetje onwennig is het allemaal nog wel. Gaan we elkaar weer een hand geven? Hoe vaak gaan we straks naar ons werk? Was de coronacrisis een kleine interruptie, of het begin van nog grotere rampen die ons te wachten staan? […]

Erik Meganck Religieus atheïsme. (Post)moderne filosofen over God en godsdienst Damon 2021, 255 pagina’s In het boek Religieus atheïsme betoogt Erik Meganck dat God geenszins verdwenen is uit de filosofie. Om dit te bewijzen, loopt hij twaalf invloedrijke moderne filosofen bij langs, ‘twaalf filosofische apostelen’ zoals hij ze noemt, goeddeels atheïsten, en laat zien dat in hun werk God keer op keer terugkeert. Rik Peels bespreekt de verdiensten en tekortkomingen van het boek. Het is […]

Henk Haenen Verdraagzame Islam Gompel&Svacina 2020, 314 pagina’s De auteur, Henk Haenen, promoveerde in 2006 op Afrikaans denken. Heinz Kimmerle trad op als copromotor en ikzelf als promotor. De promotie leidde tot een samenwerking met Kimmerle die tot in diens laatste jaren voor zijn overlijden in 2016 zou voortduren. Dit resulteerde onder meer in Haenens boek Sage filosofie uit 2012. Deze ‘sages’ zijn wijzen die hun leer via leerlingen verspreiden. Hiertoe behoort ook Bokar waaraan […]