“Als God niet bestaat, is alles geoorloofd!”

Jelle Bijl

De kop van deze recensie verwijst naar de diepzinnige roman De broers Karamazov van de Russische schrijver Dostojevski (1821-1881). Hoewel het citaat niet letterlijk in de roman terug te vinden is, verwoordt het wel een belangrijk aspect van Dostojevski’s christelijke levensbeschouwing. De “alles is geoorloofd-theorie” kwam mij voor de geest toen ik mij tijdens de zomervakantie grondig inlas in Wat maakt de mens? Onze lichamelijkheid in relatie tot techniek en wetenschap, het nieuwe examenboek voor […]

Een examinering van de mens en haar maaksels

Christine Boshuijzen-van Burken

Om in de fenomenologische trant van het boek te beginnen: vanuit mijn tenen kan ik beamen dat ik dit boek met veel plezier en stiekeme trots gelezen heb. Veel plezier, omdat alles klopt aan de schrijfstijl, toon en vormgeving, maar vooral omdat het een filosofieboek is met een onderwerp dat zowel tijdloos als actueel is: “Wat maakt de mens?”. Het boek neemt de mens en wat de mens maakt serieus. Daarnaast brengen de auteurs hun […]

Is er ruimte voor religie?

Koert van Bekkum

Is er een toekomst voor de mensheid na de dood van de goden? Deze vraag, door Richard Wagner gethematiseerd in zijn opera Götterdämmerung (1876), hangt sinds het einde van de negentiende eeuw boven de Westerse cultuur. Volgens Friedrich Nietzsche zou de moord op God in niets minder resulteren dan in een omkering van alle waarden. Tegelijk achtte de filosoof met de hamer een verbouwing van deze waarden wel noodzakelijk. Een recente indringende waarschuwing tegen een […]

Wetenschap en religie: een complexe relatie

Hans Van Eyghen

Het domein Science and Religion is een jong maar rijk domein. Waar de verhouding tussen wetenschap en religie lang een project was voor christelijke wetenschappers of militante atheïsten met een missie, is veel van het huidige werk een stuk genuanceerder en diepgravender. Van dit laatste is echter vaak weinig te merken in het Nederlandstalige taalgebied. Op enkele uitzonderingen na zijn Nederlandstalige uitgaven vaak vertalingen van meer militante werken of publicaties uit de creationistische hoek. Het […]

Staan in de wereld van nu: Uitdagingen in een postchristelijke beschaving

Dr. Teunis Brand

“Dag na dag jaagt de wind de kalenders, de kranten en de machten weg, en we glijden voort zonder spirituele botten, zonder geheugen, zonder oordeel, achter alle theorieën aan in de stroom van de geschiedenis die voor ons een eeuwig verleden wordt. We moeten iets doen tegen deze ruggengraatloosheid. We moeten de wereld in haar diepte leren kennen, om erin te kunnen leven.” (168) Dit citaat uit het laatste hoofdstuk van Staan in de wereld […]

De aarde denken. Revolutie als zin van de wetenschap?

Maarten Verkerk

Vincent Blok heeft een uitdagend boek geschreven. Hij is van mening dat we vervreemd zijn van de aarde. Dat we niet meer beseffen dat de aarde de grond van ons bestaan vormt. En dat, terwijl de urgentie groot is. Het klimaat verandert immers snel en de mensheid koerst af op een omslagpunt waarna geen herstel meer mogelijk is. Blok is van mening dat filosofen zich moeten buigen over global warming. Hij ziet drie opgaven voor […]

Tussen radicale kritiek en gulden middenweg. Een kennismaking met het postliberalisme

Hans van de Breevaart

Alweer enige tijd geleden verscheen Het radicale midden overzee, een bundel prachtige reflecties op het zogenaamde ‘postliberalisme’. Het gaat hierbij om een stroming in de politieke filosofie die op zoek is naar een toekomst voorbij het huidige liberalisme. Dat liberalisme is in het Westen gangbaar geworden als reactie op de grote godsdienstoorlogen van de 16e en 17e eeuw. Gedurende de 18e en 19e eeuw manifesteerde het zich in nationale rechtsstaten die de noodzakelijke randvoorwaarden boden […]

De moed tot mijnen ruimen

Patrick Overeem

Zoals het leggen van mijnen één van de meest laffe vormen van oorlogsvoering is, zo vergt het ruimen ervan grote moed. Nu vormen – figuurlijk gesproken – de hedendaagse culture wars over identiteit, verschil en erkenning een waar mijnenveld. Behalve de thematiek zelf is ook de taal erover extreem gevoelig. Een kleine misstap, hoe argeloos ook, kan al leiden tot karaktermoord en culturele uitsluiting (cancelling). Het vergt daarom moed om hierover een diepgravende en eerlijke […]

En-En

Maurits Potappel

Het boek Langs tragische einders is een weerslag van een levenslange omgang met het christelijk existentialisme en het Bijbels personalisme. In dit recent verschenen boek houdt universitair hoofddocent Rechtsfilosofie in Leiden, Timo Slootweg, een pleidooi voor tragische filosofie. Het boek met deels herschreven werk en deels nieuwe inhoud kan gezien worden als een vervolg op de bundel Rechtvaardigheid, persoon en creativiteit die in 2019 uitkwam. Maar waar die bundel vooral een kennismaking met de stroming […]

Economie moet beter

Johan Graafland

In dit brede boek brengt Roel Jongeneel veel literatuur bij elkaar en confronteert deze met zijn eigen christelijke insteek. Achtereenvolgens komen aan de orde Tony Lawson’s kritiek op de methodologie van de economische wetenschap, de aard van economische wetten bij Paul Samuelson, de normativiteit van economische wetenschap, de socio-economie van Amitai Etzioni, kosten-baten analyse, maatschappelijk verantwoord ondernemen, overheidsbeleid en ecologische economie. Het boek wordt afgesloten met twee hoofdstukken met conclusies. Al met al heel interessante […]