Wat is Plato’s begrip van ambachten? Wanneer zijn ze in goed werkende staat, en wat zijn tekenen van verval? Aaron Ebert denkt na over deze vragen en betoogt dat we veel kunnen leren van Plato’s benadering. Hij laat dit zien door specifiek in te gaan op de praktijk van de geneeskunde en hij trekt enkele lijnen naar de christelijke ethiek. Zoals veel Europese woorden komt het Nederlandse woord ‘technologie’ uit het Grieks. Het is in […]
Het leven begint niet ergens en het is geen ding. Dat is de belangrijkste stelling van Henk Jochemsen. Virussen bestaan uit materiaal dat van ‘leven’ afkomstig is, maar zijn zelf geen leven. Om het met Dooyeweerd te zeggen: ze worden gekenmerkt door hun biotische objectfunctie, niet door een biotische subjectfunctie. Dat klinkt moeilijk, maar na het lezen van dit artikel begrijpt u het. En misschien nog wel meer… In onze alledaagse ervaring met de wereld […]
Aristotelische deugdethiek in de protestantse scholastiek In recent onderzoek is er in toenemende mate aandacht voor de rol van deugdethiek in de ethiek van na de reformatie. Toch is de dominante opvatting nog steeds dat de reformatie een breuk inluidde met de klassieke en christelijk-ethische traditie. Pieter Vos betoogt dat het aristotelische ethisch denkkader van voor de reformatie in hoge mate gecontinueerd wordt in de protestantse scholastieke theologie van de zestiende en de zeventiende eeuw. […]
Zijn geloof en wetenschap altijd op één noemer te brengen? En moet dat eigenlijk wel? Maarten Verkerk laat iets zien van zijn persoonlijke ontwikkeling. Op mijn veertiende ben ik begonnen met het lezen van boeken die ik niet of slechts ten dele begreep. Ik herinner me nog goed dat ik een natuurkundeboek uit circa 1920 in handen kreeg dat ging over de zwaartekracht. Daarin werd de bekende wet van Newton F = m.a uitgelegd. […]
In december ontvangt de Amerikaanse filosoof Richard Mouw een eredoctoraat van de Theologische Universiteit Kampen. Zijn werk is niet in het Nederlands vertaald en daardoor wellicht minder bekend. Bart Cusveller biedt in dit artikel een introductie. Mouw plaatst zichzelf in de traditie van het neocalvinisme, waarin het thema van de antithese een belangrijke rol speelt. Maar hoe kun je, gegeven de antithese, samen met ongelovigen nadenken over morele problemen? Wat hebben gelovigen en ongelovigen gemeenschappelijk? […]
In de toegepaste ethiek zien we tegenwoordig als centraal begrip ‘integriteit’ opduiken: in het openbaar bestuur, in het bedrijfsleven en recentelijk ook in de wetenschap. Dat klinkt vertrouwd en belangrijk. Maar wat is het? Hoe krijg je het? En wordt er niet verschillend over gedacht? Dat zijn meta-ethische vragen die filosofische reflectie behoeven. Bart Cusveller beantwoordt ze, verrassend, met behulp van C.S. Lewis. Neem als voorbeeld van integriteit dat van een bekende Nederlander onlangs […]
Problemen die militairen ervaren in oorlogsgebieden zijn ook van morele aard. Daarmee zijn ze zo specifiek dat ze niet gemedicaliseerd of getherapeutiseerd moeten worden, stelt Pieter Vos. Deze morele beschadiging is bovendien niet een zaak van individuele militairen maar ook van de samenleving en haar regering namens wie ze worden uitgezonden. In zijn veelgeprezen roman The Yellow Birds beschrijft Kevin Powers indringend de oorlogservaringen van John Bartle, die als jonge militair in 2004 wordt […]
Herdenkingspraktijken veronderstellen dat de doden weliswaar dood zijn, maar tegelijk in zekere zin bestaan. Het christendom doet volgens Rik Peels recht aan deze intuïtie, maar voor hem is niet duidelijk hoe dat zit binnen een naturalistische wereldbeschouwing, die ervan uitgaat dat dode mensen niet bestaan. Dido Elizabeth Belle werd geboren in 1761. Haar vader, Sir John Lindsay, was een witte officier in de Britse vloot. Haar moeder was een Afrikaanse slavin. Toen haar vader […]
Vanuit diverse invalshoeken laat Henk Jochemsen zien dat er een structurele relatie is tussen moraal en religie. Een paar dagen voor de historische ontmoeting tussen de leiders van Noord- en Zuid-Korea, Kim Jong-un en Moon Jae-in, op 27 april 2018, meldde de Guardian van 23 april dat Zuid-Korea, als een gebaar van goede wil, de luidsprekers tot zwijgen bracht die als stoorzenders daverende propaganda naar Noord-Korea zonden. Zuid- en Noord-Korea irriteren elkaar al jarenlang […]
Het liberale discours met de nadruk op individualiteit en rationaliteit biedt geen afdoende verklaring voor het klokkenluiden. Bij Levinas’ idee van verantwoordelijkheid kunnen meer mogelijke verklaringen worden gevonden, volgens Adam van Bergeijk. In dit artikel wordt de morele verplichting van klokkenluiders geanalyseerd. Niet iedereen wil een klokkenluider zijn die misstanden aan de kaak stelt. Immers, gelet op de veelal negatieve gevolgen voor de klokkenluider zelf, kan het maar beter zijn om te zwijgen of […]
