Zin in werk. Over afstemming binnen professionele praktijken.

Heeft werken zin? Dat is niet vanzelfsprekend. Werk kan ervaren worden als verplichtend, zonder dat je er veel vreugde aan beleeft. Je kunt ook teveel betekenis aan je werk hechten en daardoor slaaf worden van je werk. Om een gezonde relatie met ons werk te ontwikkelen is afstemming nodig, zegt Jan van der Stoep. Je moet goed afstemmen op wat belangrijk is in je vak, op waarden die je in beweging zetten en op de […]

ChatGPT en de mens

Emanuel Rutten

Vrijwel direct nadat ChatGPT eind november vorig jaar door het Amerikaanse bedrijf OpenAI geïntroduceerd werd, stond het overal in de wereld volop in de belangstelling. Deze interesse houdt nog altijd aan. De droom van kunstmatige intelligentie lijkt eindelijk waargemaakt. Of toch niet? Waartoe zal ChatGPT uiteindelijk in staat zijn en wat kan het nu al? Is wat deze software doet te begrijpen als denken? Moeten we zeggen dat ChatGPT komt tot begrip en oordeelsvorming? Emanuel […]

De pedagogische omgang met woede

Opvoeders en kinderen, en leraren en leerlingen kennen hun momenten van boosheid. In deze bijdrage gaat pedagoog Joop Berding na wat boosheid betekent voor de onderlinge verhoudingen en wat opvoeders en leraren kunnen doen om op een humane wijze met woede om te gaan. Een belangrijke stem in zijn verhaal is die van Janusz Korczak: hij werkte met kinderen aan een zo rechtvaardig mogelijke opvoedingspraktijk. “Kwaad worden is menselijk, kwaad blijven is duivels.” – Deze […]

Seneca, Harry Kuitert en het Ietisme

Henk van der Werf

Bestaat God? En wat wordt God genoemd vanuit diverse perspectieven? Henk van der Werf verdiepte zich in Seneca, de Stoa en Harry Kuitert om een antwoord te vinden op die vragen. Hij neemt u mee langs de denklijnen van dit drietal en verkent vanuit diverse perspectieven hoe we mens kunnen zijn naar Gods bedoeling met het oog op de huidige toestand van de aarde. “Geloof jij eigenlijk in God?”, wordt mij wel eens gevraagd. Mijn […]

Schaarste aan zorg of overvloed aan gezondheid?

Gerard Adelaar

De discussie over de financiële en personele onhoudbaarheid van de zorg is nooit ver weg. Volgens Gerard Adelaar zijn deze vraagstukken uitingen van dieperliggende maatschappelijke aandoeningen: schaarste aan gezondheid en leven. Nastrevenswaardig is juist te zoeken naar de overvloed in het leven en uit te gaan van de veerkracht van mensen. De afgelopen decennia stond de publiek bekostigde zorg in het onheilspellende schijnsel van de onhoudbaarheid ervan, vooral financieel. Dat is inderdaad een belangrijke kwestie, […]

Hebben of zijn, dat is de kwestie. Over levensbeschouwing in het postgroei-debat

Lambert Pasterkamp

Moeten we krimpen voor het klimaat? Die vraag gaat verder dan het domein van de economie. In wezen is het zelfs eerder een politiek-theologische vraag.[1] Meer nog dan een sluitende economische redenering, is de heersende levensoriëntatie bepalend voor wat het maatschappelijke antwoord wordt op deze vraag. Iemand die laat zien waarom, is sociaal-filosoof Erich Fromm (1900 – 1980). Lambert Pasterkamp onderzoekt de bruikbaarheid van de levensbeschouwelijke taal die Fromm aanreikt in het betreffende debat.   […]

Grenzen aan de groei: een Girardiaanse analyse

De moderne tijd is in vele opzichten bijzonder, maar zeker ook vanwege de indrukwekkende economische groei. Sinds 1995 is de totale consumptie in Nederland al met 44% gestegen. Wat is daarvan de achtergrond? Waarom moet onze consumptie blijven groeien? Zijn de menselijke behoeftes echt oneindig? Hans Weigand analyseert de moderne economische groei met behulp van de mimetische theorie van René Girard en confronteert deze met de visie op de mens als homo cooperans van Govert […]

Meritocratie en sociale afstand

Kees Vuyk betoogt dat de hiërarchie van hoger en lager opgeleiden niet de zoveelste variant is van de aloude rangorde van volk en elite. Waar vroeger iemands sociale positie werd toegeschreven aan het lot, wordt deze nu opgevat als een gevolg van onze eigen keuzes en inzet. In onze meritocratische samenleving neemt de sociale afstand tussen winnaars er verliezers sterk toe. Die toenemende afstand zet de stabiliteit van de samenleving onder druk. Een groeiende sociale […]

De school en de paradoxen van de moderniteit

In augustus verscheen de bundel Mens worden, waarin een aantal auteurs reflecteren op de relatie tussen pedagogiek en theologie. Wolter Huttinga dacht in zijn bijdrage na over de bredere culturele-filosofische stromen waarin het onderwijs vandaag de dag staat. Volgens hem is de school een van de culminatiepunten in de strijd om de moderniteit. Hier volgt een klein deel uit zijn bijdrage. Je kunt door een willekeurige moderne stad lopen en die beschouwen als een op […]

Is nepnieuws nepnieuws?

Ongeveer 900 keer, oftewel vier jaar lang gemiddeld ruim vier keer per week. Zo vaak twitterde Donald Trump ‘fake news’ volgens onderzoek van de Amerikaanse nieuwszender CNBC (Rattner 2021). Het was zelfs zijn meest gebruikte uitdrukking van twee woorden. Nu het stof van vier jaar Trump neerdaalt, kunnen we achteromkijken en een balans opmaken. Wat is nepnieuws eigenlijk, vraagt Jeroen de Ridder zich af. Is er echt zo veel van, zitten we allemaal in onze […]