Oorlog en moraliteit gaan niet vanzelfsprekend samen. De suggestie van het tegendeel lijkt al snel propaganda. Toch lijkt er verschil te maken tussen wat in een oorlog geldt als rechtvaardig of onrechtvaardig. De theorie van de rechtvaardige oorlog stelt dat oorlog dienstbaar kan zijn aan gerechtigheid en vrede. Wout Bisschop beschrijft deze theorie en gaat na hoe ze een plaats had in het denken van Augustinus. “Zal ik ze doden, zal ik ze doden, mijn […]
Nadenken over militaire technologie is een heikele opgave. Kan je wel spreken over ‘goede’ militaire technologie? In dit artikel laat Christine Boshuijzen-van Burken zien dat wapentuig niet zonder context geëvalueerd moet worden. ‘Goede’ militaire technologie moet allereerst verankerd zijn binnen juridische kaders waarbij het zoeken naar vrede en gerechtigheid leidend is voor zowel ontwerp als gebruik van de technologie. Aan de hand van voorbeelden uit hedendaagse conflicten laat ze zien dat soms andere aspecten leidend […]
Joods denken wordt vaak gezien als het ultieme tegendeel van Grieks denken. Volgens classica en theoloog Suzan Sierksma-Agteres gebeurt dit niet zonder risico. Het maakt namelijk het goede nieuws van de eerste, joodse christenen tot een boodschap die in het cultureel-luchtledige blijft hangen en zo alle zeggingskracht verliest. De historische werkelijkheid is gecompliceerder en daarmee inspirerender, zo betoogt zij. In het voorjaar van 1997 liep ik met mijn ouders tijdens een open dag een klaslokaal […]
“Vous savez, on parle souvent d’éthique pour décrire ce que je fais, mais ce qui m’intéresse au bout du compte, ce n’est pas l’éthique, pas seulement l’éthique, c’est le saint, la sainteté du saint” Emmanuel Levinas in gesprek met Jacques Derrida Geloofsopvoeding is een uitdaging in een wereld waar religie niet langer vanzelf-sprekend is. Opgroeien met geloof betekent vandaag de dag vaak opgroeien met vragen. Moeilijkheden met de geloofsopvoeding zijn dan ook zeker niet nieuw. […]
In de filosofie van Levinas wordt gesproken over een oneindige verantwoordelijkheid voor de Ander, en de neiging én onmogelijkheid om de ander in te delen in categorieën. Henk den Uijl probeert aan de hand van het verhaal over de monniken in Tibhirine Levinas filosofie levend te maken, om in te zien hoe actueel die is in het licht van de oorlog in het Midden-Oosten. In het licht van de recente oorlog in het Midden-Oosten, en […]
Joodse denkers hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de westerse filosofie van de 20e eeuw. Maar met deze bewering is nog niets gezegd over de betekenis van de joodse traditie voor hun denken. Daarin verschillen ze sterk van elkaar. Bekende joodse denkers die actief waren in de 20e eeuw zijn Hannah Arendt, Martin Buber en Emmanuel Levinas. Meer dan deze drie denkt Abraham Joshua Heschel vanuit de joodse traditie. Dat maakt dat hij vaak niet […]
Sinds 2006 zijn scholen in Nederland verplicht burgerschapsonderwijs aan te bieden. Met een extra wet werd die opdracht in 2021 nog eens aangescherpt. In deze bijdrage probeert Roel Kuiper de achtergronden bloot te leggen van deze politieke en maatschappelijke aandacht voor burgerschap. Vanwaar burgerschapsonderwijs? Over wiens of welk burgerschap hebben we het? De eerste vraag beantwoordt hij vanuit het perspectief van de overheid, de tweede vanuit het perspectief van de (christelijke) school. Van herwaardering van […]
In een gepolariseerde samenleving is de burgerschapsopdracht bedoeld om wederzijds begrip te bevorderen. Aan de hand van Hannah Arendts werk over vorming en onderwijs en lesmateriaal over het Binnenveld—een microkosmos van de ruimtelijke dilemma’s en tegenovergestelde belangen waar Nederland mee worstelt—geeft Hanke de Vries-van den Ende duiding aan hoe burgerschap vormgegeven kan worden te midden van een politiek en sociaal krachtenveld. Burgerschapsopdracht In de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) en de Wet op het […]
De politieke tegenstelling tussen links en rechts is nog altijd beeldbepalend, ook al heeft zij in de loop van de geschiedenis wel een veranderende betekenis gehad. In dit artikel wil Jan Hoogland laten zien dat deze tegenstelling echter geen betrouwbare politieke indicatie geeft voor het profiel van partijen of bevolkingsgroepen. Het spreken in termen van links-rechts stamt al uit de tijd van de Franse revolutie en is gebaseerd op de plek die vertegenwoordigers innamen in […]
Het laatste kwart van de 19de eeuw bracht de doorbraak van de journalistiek in de hele westerse wereld, ook wel bekend als ‘The Invention of Journalism’. Ver voor alle anderen, waarschijnlijk ook internationaal, ontwikkelde Abraham Kuyper al zijn eigen visie. Johan Snel verkent wat hem voor ogen stond en wat we intussen kennen als betrokken journalistiek, een ideaal waarin burgers meer centraal staan dan in de ‘objectieve’ school van de afgelopen eeuw. Wat burgerschap betekent, […]
