Cultuur & maatschappij

Ad van Geesbergen analyseert twee duurzaamheidsparadigma’s, dat van de ecologische economie en van de milieueconomie. Aan die paradigma’s liggen volgens hem levensbeschouwelijke overwegingen ten grondslag, zonder dat ze als levensbeschouwelijk worden herkend.   Het huidige duurzaamheidsbeleid kan in Tour de France-termen worden gezien als een vlakke etappe in aanloop naar de bergen. De zware cols moeten nog komen. In Nederland hebben de klimaattafelgesprekken een indrukwekkende lijst van uitdagingen op het terrein van duurzaamheid opgeleverd. Ik […]

De mens waant zich ‘heer der aarde’; alles wat hij tegenkomt bestaat slechts in zoverre het ‘een maaksel is van de mens’, was de diagnose van Heidegger, zeventig jaar geleden. Volgens oud-milieuactivist Paul Kingsnorth is dit precies het probleem dat ten grondslag ligt aan de ecologische crisis waar we in zijn beland. We kunnen volgens hem alleen uit deze crisis komen door opnieuw iets heiligs te vinden in de natuur, iets wat groter is dan […]

In dit artikel onderzoekt Teunis Brand de betekenis van de filosofie van Albert Borgmann voor het huidige debat over klimaatverandering. Die betekenis is volgens Brand tweeledig. Allereerst biedt Borgmann een kritisch perspectief op het huidige debat. Ten tweede kan zijn filosofie helpen om een visie op het goede leven te formuleren waarvan ecologisch verantwoord handelen intrinsiek deel uitmaakt.   Voordat ik de filosofie van Borgmann bespreek, ga ik eerst kort in op een tweetal argumenten […]

Het van jezelf losraken vanwege de verbinding met de ander is niet vervreemdend, maar juist bevrijdend. Dat is een inzicht dat in de levenskunstfilosofie ontbreekt, maar dat Renée van Riessen wel aantreft in het werk van Brooks, Buber en Levinas.   De Franse revolutie kwam met drie idealen, drie grote woorden die het leven van de mensheid in de toekomst gestalte zouden moeten geven: vrijheid, gelijkheid en broederschap. Er wordt weleens gezegd dat met vrijheid […]

De manier waarop Duitsers het kerstfeest vieren zal Nederlandse protestanten een gruwel zijn, volgens Hans Ester. Hij probeert niettemin de waarde te laten zien van de Duitse traditie, hoezeer die ook is ontaard in de tijd van het nationaalsocialisme.   Weihnachten, het Duitse kerstfeest, heeft na Luther in de loop der eeuwen een geheel eigen gezicht gekregen. De binding met de eigen natie bestaat weliswaar ook in andere landen, zoals Engeland, maar ‘Christmas in London’ […]

Doemdenken grijpt om zich heen en trekt een geel hesje aan. Tijd om collectief de groene hoopverlenersoverall aan te trekken. (Hoopverlener is overigens een term van Loesje.) Enige tijd geleden bezocht ik een congres over levenskunst. We moesten een keuze maken voor de kardinale deugd die het belangrijkst was in ons leven. Daartoe kregen we een voorwerp, een brandend waxinelichtje of iets vergelijkbaar devoots, dat we in het vak geloof, het vak hoop of het […]