Theologie

Kuyper als democraat – De theologische achtergrond

Kees van der Kooi Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham, Theologie

Democratisering van de samenleving is wat Kuyper bewoog. Kees van der Kooi laat zien hoe die drive voortkwam uit Kuypers theologie, namelijk zijn visie op Gods soevereiniteit, de uitverkiezingsleer en de leer van de Heilige Geest. Kuyper was democraat. Als er één doorgaande lijn in Kuypers pleidooien en initiatieven voor vernieuwing van de samenleving en haar instituties moet worden aangewezen, dan is het wel die van democratisering ofwel het streven naar uitbreiding van het kiesrecht. […]

Inclusief diaconaat

Thijs Tromp Jaargang 10 - 2020, Theologie

Thijs Tromp stelt ‘inclusie’ voor als perspectief op de wetenschappelijke bestudering van de diaconale praktijk in Nederland. Met deze keuze hoopt hij als kersvers hoogleraar bij te dragen aan het dienstbare imago van het diaconaat.   Het is de roeping van het diaconaat om in navolging van Christus, de dienstknecht van de HEER, bij te dragen aan de komst van Gods koninkrijk van liefde, vrede en gerechtigheid. In haar lange geschiedenis heeft de diaconale praktijk, […]

Theoloog des Vaderlands Samuel Lee – ‘Vrijheid doe je samen’

Peter Siebe Boekbesprekingen, Jaargang 10 - 2020, Theologie

We staan dit jaar stil bij 75 jaar vrijheid. Theoloog des Vaderlands Samuel Lee – gevlucht uit het Midden-Oosten – woont al bijna veertig jaar in Nederland. Hij heeft de vrijheid hoog, ook al wordt onze bewegingsvrijheid ingeperkt door het coronavirus. Hoe vrij is Nederland als de vrijheid van meningsuiting wordt gebruikt om mensen met een andere cultuur belachelijk te maken? En zegt de Bijbel iets over vrijheid waar we anno 2020 wat aan hebben? […]

Jacques Ellul – denker vanuit het eschaton

Roelf Haan Filosofie, Jaargang 10 - 2020, Theologie

Over doelen kunnen we het snel eens zijn in de samenleving. De vraag is echter hoe we die doelen willen bereiken. In de ethiek moet het daarom om de middelen gaan. Welke middelen zijn geschikt om de gestelde doelen te bereiken? Voor een christelijke ethiek zijn machtsmiddelen uitgesloten. Roelf Haan laat zien hoe bij de Franse denker Jacques Ellul daarom het eschaton centraal stond. In het eschaton komt de genade naar ons toe. Het heil […]

Jacques Ellul als theoloog

Roelf Haan Boekbesprekingen, Jaargang 10 - 2020, Theologie

Dit jaar verscheen voor de derde keer een Nederlandse vertaling van een boek van Jacques Ellul, namelijk De grote stad. Een bijbels perspectief. Wie was Ellul als theoloog?   Jacques Ellul werd geboren in 1912 in Bordeaux en overleed in 1994 in zijn woonplaats, het nabijgelegen dorpje Pessac. Officieel was hij hoogleraar in de rechtswetenschap. Maar hij ontwikkelde zich ook tot historicus,[1] socioloog en theoloog. Ellul heeft bewust afgezien van een zuiver academische carrière; bij […]

Waarheid – enige persoonlijke bespiegelingen

Henk Jochemsen Jaargang 08 - 2018, Jaargang 10 - 2020, Theologie

Een doelrationele, cognitieve denkstijl in de wetenschap leidt tot een instrumenteel gebruik van de natuur. Theologie en filosofie moeten daarom aan de bel blijven trekken: de mens is geen heerser over maar herder binnen de natuur.   Deze persoonlijke beschouwingen begin ik met de weergave van de resultaten van onderzoek naar de relatie tussen de wijze waarop mensen bij voorkeur een probleem oplossen en hun zelf-gerapporteerde mate van het geloof in God.[1] Hieruit bleek dat […]

Ken je plaats! – Antropocentrisme in de christelijke theologie

Jaargang 10 - 2020, Theologie

De schepping komt beter tot haar recht wanneer mensen inzien dat niet alles om hen draait, is de stelling van Eva van Urk.   Draait alles in het christelijk geloof om de mens, die door God boven de ‘schepping’ gesteld zou zijn en daarom mag heersen over de dieren? Of zijn er ook andere, meer inclusieve visies denkbaar? In deze bijdrage bespreek ik de eeuwenoude achtergrond en doorwerking van theologisch antropocentrisme, waarna ik een perspectief […]

Pleidooi voor bevindelijke vrijzinnigheid

Klaas van der Zwaag Jaargang 09 - 2019, Theologie

Spreek niet over God maar ván God. Hij is geen objectieve werkelijkheid, maar een relatie, van wie we alleen kunnen getuigen, vindt prof. dr. Wouter Slob, die zichzelf typeert als een ‘vrijzinnig-bevindelijk’ theoloog.   Slob nam onlangs afscheid als bijzonder hoogleraar Protestantse Kerk, Theologie en Cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn afscheidssymposium was gewijd aan het boek dat hij samen met journalist Job van Schaik schreef, Van God spreken. In dit boek worden de filosofische […]

De boodschap van Dordt is missionair

Klaas van der Zwaag Interview, Jaargang 09 - 2019, Theologie

De boodschap van de synode van Dordrecht was een positieve verkondiging van het evangelie met een sterke missionaire spits, aldus Richard Mouw. “God belooft een nieuw begin. En zijn genade heeft een grotere reikwijdte dan wij denken te kunnen bepalen.”   De Amerikaanse theoloog en filosoof Richard Mouw was eind vorig jaar in Dordrecht en verzorgde toen de slotlezing tijdens een internationaal congres over de Dordtse synode. Hij beklemtoonde daarbij het internationale en oecumenische karakter […]

Tomáš Halík

Tomáš Halík: veerman tussen gelovigen en atheïsten

Rob Nijhoff Jaargang 08 - 2018, Theologie

De Tsjechische priester en filosoof Halík verslaat zijn duizenden. Rob Nijhoff vertelt Halíks levensverhaal. Wie boeken van Tomáš Halík leest, kan zomaar het beeld krijgen dat Halik een paling is die je lastig beet kunt pakken. En inderdaad, dat niet-beetkunnen-pakken is zeker een kenmerk van het type christenzijn waar hij voor staat. Toch betekent dat niet dat hij een gladde aal is, of een permanent twijfelende Thomas. Halík staat en gaat wel ergens voor. Met […]