Jaargang 11 – 2021

Authenticiteit in gemeenschap

Maarten Bakker Boekbesprekingen, Jaargang 11 - 2021

Onno Zijlstra Authentiek: in tijden van massamedia, egocultuur en consumentisme Boom 2021 95 pagina’s, €12,50 In de twintigste eeuw maakte authenticiteit als onderdeel van de tegencultuur van de jaren zestig furore. ‘Zoek jezelf broeder, vind jezelf’, als geen ander wisten Koot en Bie in 1975 de tijdgeest van de populaire cultuur te verwoorden. Authenticiteit werd een breed gedeelde waarde maar tegelijkertijd zette de teloorgang in. Het wenkende ideaal van zelfverwerkelijking ontspoort en het begrip roept […]

Gewelddadige martelaren?

Sam Janse Boekbesprekingen, Jaargang 11 - 2021

Hans Achterhuis Geloof in geweld Lemniscaat 2021 472 pagina’s, € 29,99 Het nieuwe boek van Hans Achterhuis, Geloof in geweld, leest als een trein en dat is een compliment, zeker voor een filosoof. De schrijver weet hoe hij het lastige thema van het religieus geweld aan een groot publiek moet uitleggen. Daarbij gaat hij een ander spoor dan Paul Cliteur en Herman Philipse. We doen religie tekort, zegt Achterhuis, als we het zien als een […]

Sterrenhemel

Teunis Brand Beweegrede, Jaargang 11 - 2021

Ik heb het voorrecht in een omgeving te wonen waar je, als het donker is, de sterrenhemel nog kunt zien. Soms maak ik ’s avonds een ommetje en loop dan naar wat we bij ons thuis ‘het einde van de wereld’ zijn gaan noemen: het einde van een landweggetje waar je door niets dan weilanden omgeven wordt. Natuurlijk, het blijft Nederland, ook daar is de snelweg te horen. Maar verder is het er stil en […]

Maakt lijden deel uit van de goede schepping?

Rolie Barth Geloof en wetenschap, Jaargang 11 - 2021

Christenen die hedendaagse wetenschappelijke kennis over het ontstaan van de aarde en het leven aanvaarden, kunnen voor theologische vragen komen te staan. Was er bijvoorbeeld al lijden voor de zondeval? En als dat zo is, hoe kunnen we dan spreken over een goede schepping? Rolie Barth betoogt dat het lijden van mensen en dieren deels voortvloeit uit de kwetsbaarheid van de natuur, die onlosmakelijk verbonden is met de grote ontwikkelingsmogelijkheden van de kosmos. In de […]

Hoe noodzakelijk is het lijden in de schepping?

Bert van Veluw Geloof en wetenschap, Jaargang 11 - 2021

Rolie Barth betoogt in het voorgaande artikel dat lijden deel uitmaakt van de goede schepping. Bert van Veluw reageert op deze stellingname. Hij kan zich vinden in de gedachte dat je kunt spreken over een goede schepping ook als daarin het ‘lijden’ (van dieren) bestaat. De crux van het artikel scharniert echter om het begrip ‘noodzaak’. Is het lijden een noodzakelijk onderdeel van de schepping? Het artikel van Barth is een bespreking van een gedachtegang […]

Is er reden om voor het christendom te kiezen?

Rob Compaijen Filosofie, Jaargang 11 - 2021

Is er reden om voor het christendom te kiezen? In dit artikel – dat gebaseerd is op het laatste hoofdstuk van zijn boek Kierkegaard, MacIntyre, Williams, and the Internal Point of View[i] – verkent Rob Compaijen deze vraag. Hij laat zien dat deze ogenschijnlijk simpele vraag een heel scala aan zeer fundamentele filosofische en theologische vragen en kwesties oproept. Er is al heel wat aandacht besteed aan de vraag of er reden is om voor […]

Gelukkig met de dood voor ogen

Willem Maarten Dekker Ethiek, Jaargang 11 - 2021

Volgens Augustinus was geluk is iets van de ziel, van de ratio en van de eeuwigheid. In onze postmoderne tijd zijn de voorstellingen precies omgekeerd: geluk is vooral iets van het lichaam, van de emotie en van vóór de dood. Voorbij deze uitersten zoekt Willem Maarten Dekker naar een christelijk perspectief op geluk als iets dat meer is dan genot, maar minder dan eeuwige zaligheid. ‘“Wij willen gelukkig zijn.” Nauwelijks had ik die woorden uitgesproken […]

Postliberale theologie: perspectivisme revisited

Bas Hengstmengel Jaargang 11 - 2021, Theologie

Er bestaat een verwantschap tussen het denken in de reformatorisch-wijsgerige traditie en de stroming van de postliberale theologie. Een belangrijk element van verwantschap tussen beide stromingen is het element van ‘perspectivisme’. Bas Hengstmengel geeft in dit artikel een introductie tot de postliberale theologie en bespreekt het werk van enkele sleutelfiguren. Daarbij benadrukt hij het centrale perspectivistische element in deze veelkleurige stroming, dat bij verschillende denkers een eigen invulling krijgt. Een belangrijk element in de reformatorisch-wijsgerige […]

Interview met Henri Krop

Joost Hengstmengel Interview, Jaargang 11 - 2021

Henri Krop nam kort geleden afscheid als bijzonder hoogleraar Spinoza-studies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Drieëndertig jaar was hij verbonden aan de Faculteit der Wijsbegeerte, waar hij doceerde over en onderzoek deed naar de geschiedenis van de filosofie. Krop geldt als een van de belangrijkste Spinoza-kenners van ons land. Joost Hengstmengel sprak hem over zijn gang door de filosofie, zijn voorliefde voor Spinoza en zijn kijk op christelijke filosofie. Uw grootvader Frederik Johan Krop was […]

Spinoza als godsdienstwijsgeer

Henri Krop Geschiedenis, Jaargang 11 - 2021

Benedictus de Spinoza (1632-1677) werd tijdens zijn leven gezien als een atheïst. Nog geen eeuw later stond hij juist te boek als een christelijk denker. Henri Krop plaatst de verschillende visies op het christelijke gehalte van Spinoza’s wijsbegeerte in historisch perspectief. Hij concludeert dat Spinoza’s filosofische God hoe dan ook een andere God is dan die van de aartsvaders Abraham, Isaak en Jakob. Op 24 januari 1671 stuurde de Utrechtse arts en regent Lambertus van […]