Jaargang 11 – 2021

Geen afbeelding

Kuyper als democraat – De theologische achtergrond

Kees van der Kooi Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham, Theologie

Democratisering van de samenleving is wat Kuyper bewoog. Kees van der Kooi laat zien hoe die drive voortkwam uit Kuypers theologie, namelijk zijn visie op Gods soevereiniteit, de uitverkiezingsleer en de leer van de Heilige Geest. Kuyper was democraat. Als er één doorgaande lijn in Kuypers pleidooien en initiatieven voor vernieuwing van de samenleving en haar instituties moet worden aangewezen, dan is het wel die van democratisering ofwel het streven naar uitbreiding van het kiesrecht. […]

Geen afbeelding

Een machtige, intuïtieve greep – Hoe Kuyper aan de notie ‘soevereiniteit in eigen kring’ kwam

Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Alles wat we bedenken is al eens bedacht. Geldt dat ook voor het concept ‘soevereiniteit in eigen kring’ van Kuyper? Heeft hij dat misschien handig geleend van Althusius of Calvijn? Van Von Baader wellicht? Nee, is de stelling van George Harinck. Het concept is geheel authentiek. Kuyper ipse ‘fixed it’.   Hoe veranderlijk Abraham Kuyper (1837-1920) ook was, en hoe verschillend hij ook wordt beoordeeld, over één zaak bestaat algemene overeenstemming: de term ‘soevereiniteit in […]

Kuypers invloed op kunst en het denken over kunst

Marleen Hengelaar-Rookmaaker Jaargang 11 - 2021, Kunst & Literatuur, Kuyper - Abraham

Meer dan op de kunstbeoefening zelf, heeft Kuyper invloed gehad op het protestantse denken over kunst, is de stelling van Marleen Hengelaar. Niettemin hebben zijn gedachten over liturgie sterk de architectuur bepaald van gereformeerde kerkbouw na de Doleantie.  Na drie eeuwen stilte over kunst op het theologische gereformeerde erf – afgezien van catechismuspreken over het tweede gebod – was daar opeens Abraham Kuyper, wiens grote verdienste het was dat hij kunst opnieuw op de kaart […]

Abraham Kuyper over geloof en wetenschap

Ab Flipse Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Wetenschap zonder geloof bestaat niet, volgens Kuyper. Hij zag dan ook geen conflict tussen geloof en wetenschap. Hoe pluriformer de wetenschap, hoe beter. Maar wat was nu het specifiek christelijke aan Kuypers wetenschapsopvatting? Ab Flipse legt de belangrijkste kenmerken bloot in een wetenschapshistorisch onderzoek.   Abraham Kuypers opvattingen over geloof en wetenschap zijn intrigerend en origineel, maar door hun radicaliteit ook controversieel. Centraal in Kuypers denken staat het ideaal van een christelijke wetenschap. Dit wetenschapsideaal […]

Kuyper als vrijheidsstrijder voor de wetenschap

René van Woudenberg Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Niet alleen kerk en staat zijn gescheiden volgens Kuyper, ook wetenschap en staat moeten zich niet met elkaar bemoeien. René van Woudenberg laat zien dat Kuyper niet voor niets de Vrije Universiteit oprichtte, vrij van staatsbemoeienis, vrij van markbeïnvloeding, zelfs vrij van kerkelijk toezicht. Maar hoe gaat dat dan samen, vrij en christelijk? En hoe kan het dat de oorspronkelijke vrijheid in onze tijd wordt beknot? Tijd voor hernieuwde soevereiniteit in eigen kring. De combinatie […]

Ordinantiën en Christus’ heilsboodschap – Kuypers visie op de plaats van de vrouw in samenleving en kerk

Hillie van de Streek Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Kuyper maakte zich sterk voor het stemrecht van de vrouw in de kerk, maar niet voor het politieke stemrecht van de vrouw. Hillie van de Streek verklaart het verschil vanuit de theologie van Augustinus. “De vrouw is een zoo wonder rijk georganiseerd wezen, waarvan, naar Gods ordinantiën, als uit een fontein van levensheil, een stroom van zegen voor geheel onze samenleving kan uitgaan, mits ze haar eigen plaats inneme en niets haar belemmere …” [1] […]

Het Kuyperjaar

Kathleen Ferrier Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Kathleen Ferrier geeft een kijkje achter de schermen van het nog lopende Kuyperjaar aan de VU. Door de bril van Kuyper op te zetten, komen belangrijke gebeurtenissen in het afgelopen halfjaar in een ander licht te staan. Toen mij gevraagd werd voorzitter te worden van het team dat het Kuyperjaar aan de VU mede vorm en inhoud zou mogen geven, was ik vereerd. En ik vond het interessant. Want hoe zouden we de grondlegger van […]

Land waar het leven goed is

Henk J. de Vries Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham, Onderwijs, Slagen met filosofie

Het eindexamenthema voor het vak filosofie op het vwo is ‘het goede leven en de vrije markt’. Henk de Vries schreef lange tijd geleden een tekst die naadloos in onze tijd past. Waarlijk een profeet. Tien jaar geleden kreeg ik de volgende vraag voorgelegd: “De maatschappij verandert en jij mag een speech schrijven voor iemand die je beschouwt als de leider van de toekomst. Of als je zelf wilt spreken: welke gelegenheid zou je kiezen […]