Beweegrede

2020 was het jaar van de angst. Alle reacties erop hebben we gezien: verstijven, vechten, vluchten, vuurwerk afsteken, wc-papier hamsteren. Door angst voor de angst liep het iedereen tijdens de eerste golf alvast dun door de broek. De belangrijkste v is overigens de v uit het verhaal van Abraham: vertrouwen. Abram is gesetteld, midlife, kinderloos, weinig toekomst. ’t Zal hier haast zijn gedaan, weet hij. Hier in Haran is het niet. Als de Stem hem […]

Volgens Aristoteles volgen alle mensen de logica van het doel. Dat is onze natuur. Het hoogste of absolute doel, dat geen ander doel meer dient dan zichzelf, is volgens Aristoteles geluk. Geluk is de optimale realisering van je mens-zijn in relatie met anderen (in de stadsgemeenschap). Alle andere doelen, de subdoelen die van geluk zijn afgeleid, zijn positief, net als geluk zelf. Doelen zijn te formuleren als een goed: iets wat de mens voordeel oplevert […]

Uit verveling keek ik naar een Tweede Kamerdebat en veerde op. Geen corona-shit maar een Zwarte Pietendiscussie. Dat ik die nog eens als een bevrijding zou ervaren! Pieter Derks beklaagde zich al dat het voor die discussie nooit het goede moment is, want de tijd is óf – rond de intocht – rijp voor polarisatie, óf – de rest van het jaar – zwanger van verzadiging: alsjeblieft nu niet. Daarom mag 4 juni 2020 te 23.00 uur voor mij […]

Het is Internationale Vrouwendag 2020. Meghan Markle bezoekt een school in Londen. De aula is een zinderend broeinest van adolescenten die oog in oog staan met hun idool. Meghan is immers de vrouw die een prins schaakte op voorwaarde dat hij afstand zou doen van zijn prinselijkheid. Hoe catchy is emancipatie! Ze nodigt studenten uit om op het podium een getuigenis te geven. Eén jongen durft het aan. Onder luid gejoel begroet hij Meghan met […]

Marie Curie zei over het door haar ontdekte radium: “Radium bestaat niet voor een enkeling, om er rijk van te worden. Het is een element. Het is dus voor iedereen.” Hoe weldadig klinkt dit, en hoeveel meer humaan zou de wereld ervoor staan als koper, koffie, cadmium even gemeenschappelijk waren als de zuurstof die wij inademen en niet werden gebruikt voor persoonlijk gewin. Marie had een grote empathie voor de dingen, misschien wel meer dan […]

Een oneindige herhaling van zetten in een spel dat niets oplevert. Dat is de algemene stemming, met name van deskundigen, rond de nieuwe klimaattop in Madrid. Nietzsche beschreef oneindige herhaling als aanvankelijk angstaanjagend. Na een fase van berusting slaat die ervaring echter om in vrolijke wetenschap. Het diepe besef dat de dingen gaan zoals ze gaan brengt ons uiteindelijk gelukzaligheid. Bestaan er ook vrolijke klimaatwetenschappers? Ik ken er één, niet in de  neurotische Nietzscheaanse, maar […]

Er zijn veel dingen in dit leven/ die beter niet zo konden zijn / er wordt accijns op drank geheven / er is veel narigheid en pijn, dichtte Jean Pierre Rawie. Heel gek is dat accijns niet, want veel narigheid en pijn is weer een gevolg van drinken en roken. Accijns is een soort boete. Je betaalt voor de gevolgen: de politie moet beter opletten en de oncoloog heeft het maar druk. Je draagt zelf […]

Schleiermacher schreef het boek Über die Religion; Reden an die Gebildeten unter ihren Verächtern: voor ontwikkelde mensen die de religie minachten. Religie zag hij als puur afhankelijkheidsgevoel, de basis waarop hij de theologie wilde optrekken. Schleiermachers schlechthinniges Abhängichkeitsgefühl associeer ik echter met honden en hondenbezitters, tot wier Verächtern ik mij reken. Religieuzen als volgzame honden met hangende oren? Er zijn uitzonderingen. Neem Snuf. De hond. Wie kent hem niet? Een Duitse herder met een enorm […]