Jaargang 11 – 2021

Aankondiging Herman Dooyeweerd Prijs 2022

Filosofie, Jaargang 11 - 2021

Iedere vijf jaar reikt Stichting voor Christelijke Filosofie de Herman Dooyeweerd Prijs uit. De prijs bekroont filosofische publicaties die het meest dienstbaar zijn aan de verdere ontwikkeling en doordenking van de Reformatorische Wijsbegeerte (de Wijsbegeerte der Wetsidee). De prijs is ingesteld door het bestuur van Stichting voor Christelijke Filosofie ter gelegenheid van de 100e geboortedag van Herman Dooyeweerd (geboren op 7 oktober 1894). De prijs werd in 1994 uitgereikt aan Tapio Puolimatka (Finland), in 2000 […]

Vertrouwen: de opgave van het sociaal werk

Wim Dekker Cultuur & maatschappij, Jaargang 11 - 2021

Het gaat niet zo goed met het vertrouwen in onze samenleving. Artsen, leerkrachten, sociaal werkers, verkopers, ambtenaren, bijna alle professionals worden in hun werk geconfronteerd met wantrouwen, scepticisme en boosheid. Het is alsof wij het gemeenschappelijke in onze manier van samenleven zijn kwijtgeraakt. Wim Dekker verkent dit probleem en zoekt naar nieuwe wegen om vertrouwen te herstellen. De bekende cultuurvorser Hans Boutellier maakt zich grote zorgen over het gebrek aan vertrouwen, de groeiende polarisatie en […]

Intrinsieke waarde en natuur

Peter Blokhuis Jaargang 11 - 2021, Natuur en milieu

In de discussies over de waarde van de natuur wordt vaak gewezen op de intrinsieke waarde die de natuur zou hebben. Intrinsieke waarde wordt dan naast instrumentele of functionele waarde gesteld, waarde die dingen hebben voor de mens. Maar wat is intrinsieke waarde? En hoe verhoudt die zich tot functionele waarde? Ook kan de vraag opkomen of intrinsieke waarde hetzelfde is als esthetische waarde. Want beide waarden zijn niet nuttig. In dit artikel zoekt Peter […]

Vriendschap voorbij idealisering en vereenzelviging?

Albert Joosse Boekbesprekingen, Jaargang 11 - 2021

Paul van Tongeren Doodgewone vrienden: nadenken over vriendschap Boom 2021, 192 pp., €20 Paul van Tongerens nieuwe boek Doodgewone vrienden zet aan tot denken en leest soepel. De Nijmeegse emeritus is bekend als Nietzsche-kenner en deugdethicus en is tot 2023 Denker des Vaderlands. Zijn boek bespreekt in zeven hoofdstukken evenzoveel denkers over vriendschap: Plato, Aristoteles, Cicero, Augustinus, Montaigne, Kant en Nietzsche. Voor de vriendschapsdiscussie geen verrassende keuzes. Via hun teksten trekt Van Tongeren een historische lijn […]

Leven als een insect

Jan van der Stoep Boekbesprekingen, Jaargang 11 - 2021

Bruno Latour Waar ben ik? Lockdownlessen voor aardbewoners Octavo Publicaties 2021, 154 pagina’s In Europa lijkt langzamerhand het gewone leven weer te ontwaken. Mensen komen uit hun lockdown en de snelwegen stromen weer vol. Een beetje onwennig is het allemaal nog wel. Gaan we elkaar weer een hand geven? Hoe vaak gaan we straks naar ons werk? Was de coronacrisis een kleine interruptie, of het begin van nog grotere rampen die ons te wachten staan? […]

Wat atheïstische filosofen ons leren over God

Rik Peels Boekbesprekingen, Jaargang 11 - 2021

Erik Meganck Religieus atheïsme. (Post)moderne filosofen over God en godsdienst Damon 2021, 255 pagina’s In het boek Religieus atheïsme betoogt Erik Meganck dat God geenszins verdwenen is uit de filosofie. Om dit te bewijzen, loopt hij twaalf invloedrijke moderne filosofen bij langs, ‘twaalf filosofische apostelen’ zoals hij ze noemt, goeddeels atheïsten, en laat zien dat in hun werk God keer op keer terugkeert. Rik Peels bespreekt de verdiensten en tekortkomingen van het boek. Het is […]

Besmettelijk

Teunis Brand Beweegrede, Jaargang 11 - 2021

Waar je mee omgaat, daar word je mee besmet. Dit gezegde is de afgelopen tijd op een pijnlijke manier waarheid geworden. Ik kan mij nog goed herinneren dat we tijdens de verdediging van mijn proefschrift op 10 maart 2020 – twee dagen voordat de eerste lockdown werd afgekondigd – wat onwennig en halfslachtig een van de eerste maatregelen namen: geen handen schudden. We zijn nu anderhalf jaar verder en het is de vraag of de […]

Zin in nabijheid: Reflecties over aanraking, ontmoeting en liefde

Renée van Riessen Jaargang 11 - 2021, Nabijheid

Het gemis aan ontmoetingen en aanraking als gevolg van de coronapandemie, maakt duidelijk hoezeer fysieke nabijheid deel uitmaakt van de zin van het leven. Naar aanleiding hiervan werpt Renée van Riessen de vraag op waarom dat zo is. Is er samenhang tussen zin hebben in nabijheid en de zin van nabijheid? Ze onderzoekt deze vraag in gesprek met een viertal schrijvers en filosofen: Michel Houellebecq, Martin Buber, Emmanuel Levinas en Marilynne Robinson. De coronapandemie heeft […]

“Gij zijt zo diep vertrouwd met mij” – Naar een christelijke inbedding van wijsgerige reflecties over afstand en nabijheid

Rik Peels Jaargang 11 - 2021, Nabijheid

Renée van Riessen besprak in haar afscheidslezing vier vensters op nabijheid en dat levert talloze waardevolle inzichten op. In zijn reactie op deze lezing doet Rik Peels een poging tot een christelijke inbedding van nabijheid. Hij stelt daarbij vragen als: wie dien ik nabij te zijn? Zijn er grenzen aan nabijheid? Is er hoop als je geen nabijheid vindt in deze wereld? God, schenk ons de kracht dicht bij U te blijven dan zal ons […]

Een kleine afstand is nog geen nabijheid

André van Delft Jaargang 11 - 2021, Nabijheid

Tijdens de coronacrisis is weer gebleken hoe essentieel de moderne techniek voor ons is: niet alleen hebben we het nodig om het virus te bestrijden, ook kunnen we elkaar nog blijven ontmoeten dankzij technische alternatieven als het videobellen. Zijn dit redenen om optimistisch te zijn over de moderne techniek? Of dreigt een nog veel groter gevaar op het moment dat we de moderne techniek volledig omarmen? Vanuit de Duitse filosoof Martin Heidegger verkent André van […]