In het denken over natuur zit een conservatieve tendens. We moeten terug naar hoe het vroeger was, met grutto’s en met leeuwen en beren. Volgens Peter Blokhuis kan dat niet en moeten we dat ook niet willen. We kunnen alleen goed over de natuur nadenken als we niet de natuur tot norm nemen, maar de cultuur. Volgens velen gaat het niet goed met de natuur in Nederland. Daarbij denkt men bij ‘natuur’ aan de biodiversiteit, […]
”Ik zal de waarheid blijven zoeken,” zei ik enkele Soȹies (inclusief een waarheidsspecial) geleden. In de lijn daarvan ga ik het nu over niet-falsifieerbare stellingen hebben, die de waarheid weliswaar niet per se ontkennen, maar ook niet echt lijken te ontdekken. Dat een stelling niet-falsifieerbaar is, kan de conclusie zijn na overtuigende pogingen om een stelling te falsifiëren. Heel graag wil ik ter illustratie een mop vertellen. Een man vertelt aan iedereen dat hij dood […]
Kun je iets doen doordat een ander het wil? Dat kan alleen als je gedwongen wordt. Maar als je gedwongen wordt, wil je het niet. Een als je het niet wilt, doe je het niet, de ander doet het. Het ligt anders wanneer je zelf niets wilt en in beweging komt als een ander wil dat jij iets doet. Dat is de positie van de slaaf die niets te willen heeft. Je kunt iets willen […]
Over doelen kunnen we het snel eens zijn in de samenleving. De vraag is echter hoe we die doelen willen bereiken. In de ethiek moet het daarom om de middelen gaan. Welke middelen zijn geschikt om de gestelde doelen te bereiken? Voor een christelijke ethiek zijn machtsmiddelen uitgesloten. Roelf Haan laat zien hoe bij de Franse denker Jacques Ellul daarom het eschaton centraal stond. In het eschaton komt de genade naar ons toe. Het heil […]
Bij christelijk onderwijs denken we wellicht aan een stevige grondslag, lijvige identiteitsdocumenten, specifiek lesmateriaal, de persoon van de leerkracht en nauwlettende verantwoording. Maar dat is volgens de Brits-Amerikaanse pedagoog David Smith niet de kern. Bram de Muynck en Piet Murre leggen uit wat we in de specifieke Nederlandse context van Smith kunnen leren. Nadat Nathan, brugklasleerling van dertien jaar, acht weken niet naar school was geweest, bleek hij ineens veel lekkerder in zijn vel […]
Het is al enige tijd geleden dat ik docent filosofie was op de hbo-instelling die destijds bij haar start de Vijverberg heette maar tegenwoordig gewoon als Christelijke Hogeschool Ede (CHE) bekendstaat. Ik heb die taak vanaf de start van die instelling ruim twintig jaar vervuld, in het begin aan deeltijdstudenten in de avonduren. Die oudere studenten waren veelal al werkzaam in het maatschappelijk en/of sociaal-cultureel werk zoals die toen genoemd werden. Al vrij snel startte […]
Het is een rare tik van me dat ik, als ik geconfronteerd word met een voor- en/of achternaam, altijd meteen probeer te bedenken wat de naam betekent. Ik zal geen Sophia tegenkomen zonder haar te vragen of ze weet wat haar naam betekent. Hetzelfde heb ik als ik een roman lees of een verfilming van die roman zie. Neem nou bijvoorbeeld The Longest Ride (‘De langste rit’; niet ‘De langste tocht’, zoals Wikipedia zegt; het […]
Met de religious turn in internationale betrekkingen, die nauw verbonden is met 9/11, is er meer aandacht gekomen voor de rol van religie in de internationale politiek. Het blijft hierbij vaak bij een analyse van de rol van religieuze actoren en religie als variabele die kan helpen om tot een beter begrip te komen van oorlog, conflict, vrede en samenwerking. In lijn met deze benadering bevat de bundel enkele bijdragen die laten zie hoe de […]
In de economie kunnen realisme en idealisme op een inspirerende manier samengaan. Deze les kunnen we volgens Joost Hengstmengel trekken uit het vroegchristelijk denken over slavernij. De veelbesproken encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus uit 2015, over de zorg voor wat hij ons gemeenschappelijk huis noemt, kwam niet uit de lucht vallen. Franciscus’ rondzendbrief bouwt voort op een reeks sociale encyclieken die verschenen zijn sinds Rerum novarum uit 1891. De in deze encyclieken vervatte […]
Wie ademt, haalt zuurstof binnen. Als er geen zuurstof is of als we niet kunnen ademen, sterven we. Zuurstof is niet van mensen afhankelijk, wij maken geen zuurstof. Maar omdat wij van zuurstof afhankelijk zijn, is de waarde of betekenis van zuurstof mede van ons afhankelijk. Zuurstof betekent voor ons ‘leven’, dit in tegenstelling tot gifgas. Die waarde zou zuurstof niet hebben als er geen mensen of, meer algemeen, als er geen levende wezens zouden […]
