Jaargang 12 – 2022

Helder denken over lezen en interpreteren

Gert-Jan van der Heiden Boekbesprekingen, Jaargang 12 - 2022

René van Woudenberg The Epistemology of Reading and Interpretation Cambridge University Press, 2021 viii+244 pp.   Het nieuwe boek The Epistemology of Reading and Interpretation van René van Woudenberg, hoogleraar metafysica en epistemologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, pakt een onderwerp op dat in de analytische wijsbegeerte veel te lang veronachtzaamd is: hoe zijn lezen en interpreteren bronnen van kennis, onderscheiden van de veel vaker bestudeerde kenbronnen zoals de waarneming, ons geheugen en onze […]

De start en de weg

Teunis Brand Beweegrede, Jaargang 12 - 2022

Vanmorgen zat ik buiten koffie te drinken en sloeg mijn vierjarige zoon en driejarige nichtje gade die aan het spelen waren. Zij zat op zijn skelter en hij op haar driewieler. Ze kunnen heerlijk spelen samen. Mijn nichtje tegen mijn vierjarige zoontje: “Zullen we naar de weg?”. Hij: “Ik wil niet naar de weg, ik ga sowieso niet naar de weg”. Even stilte. Dan zij: “We kunnen niet verder, want hier is de start”. Weer […]

Dank God voor techniek

Maaike Harmsen Jaargang 12 - 2022, Technologie

Moeten we binnen de christelijke filosofie ons negatieve beeld van techniek bijstellen? Maaike Harmsen meent van wel en schreef een boek over haar positieve visie op techniek: Dank God voor techniek. Bijbelstudies voor ruimtereizigers. In dit artikel licht zij toe waarom zij ‘de intrinsieke menselijkheid van techniek’ vooropstelt. Aan de hand van verschillende thema’s uit het boek, zoals landbouw, preventieve techniek, en robots, bespreekt zij vervolgens de rol van techniek in onze samenleving.  In de […]

Een christelijke kijk op de mens: de homo dignus als tri-oculair voor de economische wetenschap

Ard Jan Biemond Economie & management, Jaargang 12 - 2022

Wat is de mens, vraagt de dichter van Psalm 8, daarmee een van de meest wezenlijke filosofische en ook theologische kwesties aan de orde stellend. Hij geeft zelf direct een antwoord: U hebt hem weinig minder gemaakt dan de engelen en hem met eer en glorie gekroond. U doet hem heersen over de werken van Uw handen, U hebt alles onder zijn voeten gelegd. Uit dit antwoord blijkt verwondering over de waardigheid die God aan […]

De katholieke inspiratie van de Europese eenwordingsgedachte: de rol van de vier ‘heiligen’

Anjo G. Harryvan Jaargang 12 - 2022, Politiek & recht

Met de oorlog in Oekraïne lijkt de Europese Unie eensgezinder dan ooit. Hebben we dan een dreiging van buiten nodig om te weten hoe waardevol de Europese Unie is? Misschien wel, maar er is meer. De idee van een verenigd Europa is al veel ouder en heeft een diepe religieuze oorsprong. In dit artikel laten Anjo Harryvan en Simon Polinder zien hoe de Rooms-Katholieke Kerk al eeuwen streeft naar Europese samenwerking en integratie om zo […]

Marktwerking en publieke belangen in de farmaceutische industrie

Mathilde Oosterhuis-Blok Economie & management, Jaargang 12 - 2022

Wat zijn de verantwoordelijkheden van overheden en bedrijven voor het behartigen van publieke belangen? In dit artikel vergelijkt Mathilde Oosterhuis-Blok het neoliberale denken van de econoom Friedrich von Hayek met het katholieke denken over het beginsel van subsidiariteit en het reformatorische denken over het beginsel van soevereiniteit in eigen kring, die elk op eigen wijze invulling geven aan dit vraagstuk. In de toepassing van de drie perspectieven op een casus over de farmaceutische industrie laat […]

Interview met Jan Hoogland

Teunis Brand Interview, Jaargang 12 - 2022

Op 1 april 1997, inmiddels ruim 25 jaar geleden, werd Jan Hoogland benoemd tot bijzonder hoogleraar Reformatorische Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente. Reden genoeg om deze jubilaris en voormalig hoofdredacteur van Soφie aan het woord te laten. In dit gesprek met Jan van der Stoep en Teunis Brand blikt hij terug op de afgelopen decennia, op persoonlijk en maatschappelijk vlak. Kun je iets vertellen over je kennismaking met christelijke filosofie? “Mijn aanraking met christelijke filosofie […]

Dooyeweerd en de ethiek van Aalders

Peter Blokhuis Ethiek, Jaargang 12 - 2022

Bart Cusveller schreef een boek over filosofische ethiek in de neocalvinistische traditie, de traditie die begint bij Abraham Kuyper en waarvan Herman Dooyeweerd, Andree Troost en Egbert Schuurman belangrijke vertegenwoordigers zijn. In dit artikel vergelijkt Peter Blokhuis de opvatting van Dooyeweerd over ethiek met die van de Groningse hoogleraar W.J. Aalders. Aanleiding is de kritiek van Dooyeweerd op Aalders in zijn hoofdwerk. Aalders zou religie en het ethische niet goed onderscheiden. Blokhuis vraagt zich af […]

Verschil moet er zijn. Christelijke filosofie en morele orde

Jan van der Stoep Jaargang 12 - 2022, Oratie

Waarom zouden we mensen op een andere manier moeten behandelen dan dieren? En waarom is wetenschappelijke kennis beter dan andere vormen van kennis? In de christelijke filosofie wordt ervan uitgegaan dat er zoiets bestaat als een gegeven orde. Grenzen en afbakeningen zijn nodig om het leven in alle diversiteit tot z’n recht te laten komen, zo betoogde Jan van der Stoep in zijn oratie aan de Theologische Universiteit Kampen | Utrecht.  Een rechtvaardige wereld is […]

De beweende toekomst

Gertram Schaeffer Cultuur & maatschappij, Jaargang 12 - 2022

Sinds de oorlog in Oekraïne is uitgebroken, wordt er regelmatig gesproken over dreiging van Russische zijde met nucleaire wapens. Ingrijpen vanuit het Westen vindt niet plaats, vanwege Poetins waarschuwing dat dan “de gevolgen groter zijn dan ooit in de geschiedenis is gezien.” Dreigen met de ondergang van de wereld is het immorele wapen dat Poetin heeft. Als geen ander heeft de filosoof Günther Anders de waanzin en immoraliteit van nucleaire dreiging doordacht. Zijn wijsgerig denken […]