Tegen het imperialisme. Over de betekenis van Augustinus’ filosofie voor de politiek

Roel Kuiper  Er zijn weinig christelijke denkers die zoveel invloed hebben uitgeoefend op het westerse politieke denken als Augustinus. Tegelijkertijd gaat Augustinus’ belangrijkste politieke werk De stad van God niet direct over politiek. Roel Kuiper neemt ons mee door De stad van God op zoek naar de politieke boodschap van Augustinus.  Had de kerkvader Aurelius Augustinus een ‘politieke filosofie’? Hannah Arendt, die haar hele leven Augustinus las en herlas, noemt De stad van God Augustinus’ […]

De katholieke inspiratie van de Europese eenwordingsgedachte: de rol van de vier ‘heiligen’

Met de oorlog in Oekraïne lijkt de Europese Unie eensgezinder dan ooit. Hebben we dan een dreiging van buiten nodig om te weten hoe waardevol de Europese Unie is? Misschien wel, maar er is meer. De idee van een verenigd Europa is al veel ouder en heeft een diepe religieuze oorsprong. In dit artikel laten Anjo Harryvan en Simon Polinder zien hoe de Rooms-Katholieke Kerk al eeuwen streeft naar Europese samenwerking en integratie om zo […]

Religie in de internationale betrekkingen: lessen voor het conflict tussen Rusland en Oekraïne

Simon Polinder

In al de jaren dat hij aan zijn proefschrift werkte, had Simon Polinder nooit moeite om op feestjes uit te leggen waarom hij onderzoek deed naar de rol van religie in de internationale politiek. Dat kwam, helaas, omdat iedereen na de hartverscheurende  aanslagen op de Twin Towers in de Verenigde Staten wel in de gaten had dat religie een rol speelde in de internationale politiek. Sinds kort komt daar bij dat de inval van Rusland […]

Hart en ziel van de politiek: Allan Boesak als ethicus

Bart Cusveller

Alweer 25 jaar geleden schafte Zuid-Afrika onder aanvoering van Nelson Mandela de apartheid af: een voorbeeldige overwinning voor gelijkheid en rechtvaardigheid, zo leek het. Maar wie de documentaire How to Steal a Country uit 2019 ziet, vraagt zich verschrikt af hoeveel de gemiddelde Zuid-Afrikaan ermee is opgeschoten. Theoloog Allan Boesak legt uit dat corruptie, armoede en geweld diepe wortels hebben. Een voorpublicatie uit het boek Naar behoren van Bart Cusveller.  Allan Boesak (1946) studeerde theologie […]

Lessen van Abraham Kuyper in coronabestrijding

De corona-pandemie is hardnekkig. Nieuw-Zeeland kan succesvol zijn omdat het een eiland is. China gebruikt overheidsdwang. Maar Nederland is geen eiland en de Chinese aanpak past niet bij onze open en vrije cultuur. En nu onze overheid toch meer regels oplegt groeit de weerstand. Zijn er betere alternatieven? Welke aanpak past echt bij Nederland? Daarvoor kunnen we te rade gaan bij Abraham Kuyper. Henk de Vries toont hoe zijn denken kan helpen om de huidige […]

Een ambachtsman legt de lat nooit te hoog

Hoe Van Putten het maakbaarheidsdenken in politiek en bestuur wil doorbreken Onze huidige bestuurscultuur wordt gedomineerd door technocratische beheersing en voortgestuwd door het ideaal van maakbaarheid. De lat komt hoger en hoger te liggen. Gerdien Rots bespreekt de poging die Robert van Putten in zijn dissertatie doet om het doorgeslagen maakbaarheidsdenken te doorbreken met de deugdethiek. De bestuurder moet veranderen van sociaal ingenieur in ambachtsman. Tien managers uit het bedrijfsleven staan in twee rijen van […]

Geen afbeelding

Individualisering: dat was vroeger (2)

Nooit daarvoor en nooit daarna werden de belangen van individu en gemeenschap zo subtiel op elkaar afgestemd als in de burgerlijke cultuur, vindt Govert Buijs. Maar dat was vroeger. Hoe kunnen we als nieuwe kuddedieren, die de schijn ophouden van authentieke individuen, het geloof als kompas gebruiken en gemeenschap stichten? Govert Buijs doet een voorstel. In het eerste deel van dit essay over individualisering ben ik vooral ingegaan op de manier waarop individualisering zich in […]

Geen afbeelding

Hoop betekent: handen uit de mouwen

Over hoop wordt vandaag de dag veel gesproken. Neem alleen al de boeken die lijststrekkers in aanloop naar de laatste verkiezingen schreven: Tegen cynisme (Sybrand Buma), Optimist in de politiek (Alexander Pechtold), Hoop voor een verdeeld land (Gert-Jan Segers). Allemaal titels die verwijzen naar gevoelens van hoop en wanhoop. Waarin verschilt hoop van optimisme? Welke rol speelt hoop in de politiek?   Mijn vermoeden is dat we zoveel over hoop spreken omdat we minder vertrouwen […]

Geen afbeelding

Een heilig leven is een gehecht leven – Augustinus’ kijk op globalisering

Wouter Beekers beschouwt Augustinus als een profeet van het paradoxale proces van ‘glokalisering’. Een ontwikkeling van globalisering zal altijd een reactie van lokalisering uitlokken. Hij gaat te rade bij Augustinus’ bekende werk De stad Gods.   De ‘sociale quaestie’ van weleer valt in het niet bij de maatschappelijke kwesties van vandaag.[1] Wetenschappers registreren een opwarming van de aarde en zij vrezen voor rampzalige gevolgen. Miljoenen mensen zijn op de vlucht voor geweld en waarschijnlijk nog […]

Geen afbeelding

Liefde voor de rechtsstaat

Geert Jan Spijker

In het nieuwe kabinet-Rutte zitten twee partijen met een C in hun naam, met een nadrukkelijk christelijk geïnspireerde politieke filosofie. Wat zou hun focus moeten zijn in dit kabinet? In ieder geval zouden ze zich sterk moeten maken voor onze rechtsstaat, vindt Geert Jan Spijker. Dat betekent hoe dan ook een begrensde overheid die ruimte laat voor – ook diepe – verschillen. Dat is nog niet gemakkelijk in een kabinet waarin zowel secularistische als populistische […]