Politiek & recht – Sophie Online

Individualisering: dat was vroeger (2)

Govert Buijs Cultuur & maatschappij, Filosofie, Geschiedenis, Jaargang 9 - 2019, Politiek & recht

Nooit daarvoor en nooit daarna werden de belangen van individu en gemeenschap zo subtiel op elkaar afgestemd als in de burgerlijke cultuur, vindt Govert Buijs. Maar dat was vroeger. Hoe kunnen we als nieuwe kuddedieren, die de schijn ophouden van authentieke individuen, het geloof als kompas gebruiken en gemeenschap stichten? Govert Buijs doet een voorstel. In het eerste deel van dit essay over individualisering ben ik vooral ingegaan op de manier waarop individualisering zich in […]

De uil van Minerva

Jan Hoogland Jaargang 9 - 2019, Openingsessay, Politiek & recht

Met een indirecte verwijzing naar Hegel (de uil van Minerva) creëert Thierry Baudet een reddingsmythe: alleen Forum voor Democratie kan ons nog redden van de ondergang. Deze retoriek komt volgens Jan Hoogland voort uit een ondemocratische attitude. Op 20 maart jl. vonden in Nederland de verkiezingen plaats voor de Provinciale Staten. Vanwege een ingewikkeld getrapt systeem zijn deze verkiezingen ook bepalend voor de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer van de Staten-Generaal en daarmee voor […]

Hoop betekent: handen uit de mouwen

Jan van der Stoep Jaargang 9 - 2019, Politiek & recht

Over hoop wordt vandaag de dag veel gesproken. Neem alleen al de boeken die lijststrekkers in aanloop naar de laatste verkiezingen schreven: Tegen cynisme (Sybrand Buma), Optimist in de politiek (Alexander Pechtold), Hoop voor een verdeeld land (Gert-Jan Segers). Allemaal titels die verwijzen naar gevoelens van hoop en wanhoop. Waarin verschilt hoop van optimisme? Welke rol speelt hoop in de politiek? Mijn vermoeden is dat we zoveel over hoop spreken omdat we minder vertrouwen […]

Een heilig leven is een gehecht leven – Augustinus’ kijk op globalisering

Wouter Beekers Jaargang 8 - 2018, Politiek & recht

Wouter Beekers beschouwt Augustinus als een profeet van het paradoxale proces van ‘glokalisering’. Een ontwikkeling van globalisering zal altijd een reactie van lokalisering uitlokken. Hij gaat te rade bij Augustinus’ bekende werk De stad Gods. De ‘sociale quaestie’ van weleer valt in het niet bij de maatschappelijke kwesties van vandaag.[1] Wetenschappers registreren een opwarming van de aarde en zij vrezen voor rampzalige gevolgen. Miljoenen mensen zijn op de vlucht voor geweld en waarschijnlijk nog […]

Kant als wapen tegen Trump, cynisme, populisme en relativisme – Interview met Susan Neiman

Aart Deddens en Jan Hoogland Interview, Jaargang 8 - 2018, Politiek & recht

De verkiezing van Trump in het najaar van 2016 was voor Susan Neiman the limit. Ze vroeg direct het Duitse staatsburgerschap aan. Een jaar later interviewen we de Amerikaans-Joodse filosofe, wanneer ze haar Duitse paspoort voor het eerst op zak heeft. Een week eerder kreeg ze het uit handen van de burgemeester van Berlijn. Opgetogen vertelt ze over de trots die ze daarbij voelt. Voor de presentatie van haar boek Verzet en rede in tijden […]

Ruud Lubbers: God staat ook aan het eind

Aart Deddens en Jan Hoogland Jaargang 8 - 2018, Politiek & recht

Ruud Lubbers willen we met ere gedenken door een aantal kenmerkende citaten weer te geven uit een interview dat wij met hem hadden over het Handvest van de Aarde, waarvan hij mederedacteur was. Het interview is onder de titel ‘Ecologie gaat boven economie’ geplaatst in het herfstnummer van Beweging in 2006. In het jaar 2000 verscheen het Handvest van de Aarde, een levensbeschouwelijke en ethische vloer onder de millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties (vrede, armoedebestrijding […]

Liefde voor de rechtsstaat

Geert Jan Spijker Jaargang 7 - 2017, Politiek & recht

In het nieuwe kabinet-Rutte zitten twee partijen met een C in hun naam, met een nadrukkelijk christelijk geïnspireerde politieke filosofie. Wat zou hun focus moeten zijn in dit kabinet? In ieder geval zouden ze zich sterk moeten maken voor onze rechtsstaat, vindt Geert Jan Spijker. Dat betekent hoe dan ook een begrensde overheid die ruimte laat voor – ook diepe – verschillen. Dat is nog niet gemakkelijk in een kabinet waarin zowel secularistische als populistische […]

Filosofisch protest tegen autonome techniek

Klaas van der Zwaag Jaargang 7 - 2017, Politiek & recht

Egbert Schuurman heeft decennialang op onvermoeibare wijze de macht van techniek en wetenschap bekritiseerd. Hij raakte vooral bekend vanwege zijn boeken waarin termen als ‘technicisme’ en ‘Babelcultuur’ veelvuldig voorkwamen. Een biografie van Remco van Mulligen toont hoe breed Schuurman opereerde in politiek, cultuur en samenleving en hoe hij fundamentele vragen stelde bij de geestelijke achtergronden van de westerse cultuur. Egbert Schuurman als tegendraads christen in een seculier land. Met deze typering van zijn biograaf is […]

Shalom in zorgwekkende tijden van populisme

Nicholas Wolterstorff Jaargang 7 - 2017, Politiek & recht, Wolterstorff

Populistische bewegingen worden gedreven door een gevoel van moreel onrecht. Alleen tot onze schade kunnen we aan dit gegeven voorbijgaan, volgens Wolterstorff. We zullen een morele dialoog moeten aangaan, hoe moeilijk dat ook is met boze gesprekspartners. De redacteuren van het boek Denken om Shalom namen waar, dat een fundamentele component in het raamwerk van veel van mijn denken sinds het begin van de jaren tachtig de idee van shalom is geweest. Ik heb dit […]

Publieke gerechtigheid in internationaal perspectief – De EU in de wereld

Trineke Palm & Sander Luitwieler Jaargang 7 - 2017, Politiek & recht

De militaire inzet van de EU dient gericht te zijn op het bevorderen van wereldwijde vrede, waarbij de pluraliteit tussen de lidstaten gerespecteerd wordt, stellen Trineke Palm en Sander Luitwieler. De toenemende dreigingen aan Europa’s buitengrenzen gecombineerd met een Brexit hebben geleid tot nieuwe voorstellen voor een Europees leger of een defensie-unie. Dit raakt aan een van de kernelementen van wat we verstaan onder ‘soevereiniteit’. De Europese Unie (EU) is sinds 2003, weliswaar zonder gezamenlijk […]