Kan God woedend worden? De Bijbel suggereert van wel, maar de christelijke traditie heeft moeite gehad met de gedachte dat God emoties zou kunnen hebben. Emoties zijn veranderlijk, terwijl God onveranderlijk is. In onze tijd spreken kerken en theologen weer meer en meer over de emoties van God. “Alleen een lijdende God kan lijdende mensen helpen”, zei Dietrich Bonhoeffer. Marcel Sarot stelt daarom de vraag: moeten we ook weer over Gods toorn gaan praten? [1] […]
Hoe spreekt de Bijbel over woede, in het bijzonder over Gods toorn? Arjan van den Os verkent de Bijbel, voornamelijk het Nieuwe Testament, om deze vraag te beantwoorden. Toorn is in de Bijbel zowel een emotie als een handeling waarin God als rechter en Koning straft en herstel geeft. Het Bijbels spreken over toorn bevraagt ons Godsbeeld en toont dat Gods toorn hoopvol relevant is. In de zeven jaar dat ik nu preek, heb […]
Er bestaat een verwantschap tussen het denken in de reformatorisch-wijsgerige traditie en de stroming van de postliberale theologie. Een belangrijk element van verwantschap tussen beide stromingen is het element van ‘perspectivisme’. Bas Hengstmengel geeft in dit artikel een introductie tot de postliberale theologie en bespreekt het werk van enkele sleutelfiguren. Daarbij benadrukt hij het centrale perspectivistische element in deze veelkleurige stroming, dat bij verschillende denkers een eigen invulling krijgt. Een belangrijk element in de reformatorisch-wijsgerige […]
Spreken over ‘natuur’ is lastig. Voor je het weet ben je alleen maar bezig met uit te leggen wat het niet is. Niet bijvoorbeeld de wereld minus de menselijke cultuur. Ook niet alles wat er zomaar is en waar wij mensen vervolgens nog betekenis aan moeten geven. Tenminste, niet als het aan Erik Borgman ligt, maar er wordt zo wel over natuur gesproken. Hij verkent de verhouding tussen ‘natuur’ en ‘theologie’. Dat wij het menselijke […]
Democratisering van de samenleving is wat Kuyper bewoog. Kees van der Kooi laat zien hoe die drive voortkwam uit Kuypers theologie, namelijk zijn visie op Gods soevereiniteit, de uitverkiezingsleer en de leer van de Heilige Geest. Kuyper was democraat. Als er één doorgaande lijn in Kuypers pleidooien en initiatieven voor vernieuwing van de samenleving en haar instituties moet worden aangewezen, dan is het wel die van democratisering ofwel het streven naar uitbreiding van het kiesrecht. […]
Thijs Tromp stelt ‘inclusie’ voor als perspectief op de wetenschappelijke bestudering van de diaconale praktijk in Nederland. Met deze keuze hoopt hij als kersvers hoogleraar bij te dragen aan het dienstbare imago van het diaconaat. Het is de roeping van het diaconaat om in navolging van Christus, de dienstknecht van de HEER, bij te dragen aan de komst van Gods koninkrijk van liefde, vrede en gerechtigheid. In haar lange geschiedenis heeft de diaconale praktijk, […]
We staan dit jaar stil bij 75 jaar vrijheid. Theoloog des Vaderlands Samuel Lee – gevlucht uit het Midden-Oosten – woont al bijna veertig jaar in Nederland. Hij heeft de vrijheid hoog, ook al wordt onze bewegingsvrijheid ingeperkt door het coronavirus. Hoe vrij is Nederland als de vrijheid van meningsuiting wordt gebruikt om mensen met een andere cultuur belachelijk te maken? En zegt de Bijbel iets over vrijheid waar we anno 2020 wat aan hebben? […]
Over doelen kunnen we het snel eens zijn in de samenleving. De vraag is echter hoe we die doelen willen bereiken. In de ethiek moet het daarom om de middelen gaan. Welke middelen zijn geschikt om de gestelde doelen te bereiken? Voor een christelijke ethiek zijn machtsmiddelen uitgesloten. Roelf Haan laat zien hoe bij de Franse denker Jacques Ellul daarom het eschaton centraal stond. In het eschaton komt de genade naar ons toe. Het heil […]
Dit jaar verscheen voor de derde keer een Nederlandse vertaling van een boek van Jacques Ellul, namelijk De grote stad. Een bijbels perspectief. Wie was Ellul als theoloog? Jacques Ellul werd geboren in 1912 in Bordeaux en overleed in 1994 in zijn woonplaats, het nabijgelegen dorpje Pessac. Officieel was hij hoogleraar in de rechtswetenschap. Maar hij ontwikkelde zich ook tot historicus,[1] socioloog en theoloog. Ellul heeft bewust afgezien van een zuiver academische carrière; bij […]
Een doelrationele, cognitieve denkstijl in de wetenschap leidt tot een instrumenteel gebruik van de natuur. Theologie en filosofie moeten daarom aan de bel blijven trekken: de mens is geen heerser over maar herder binnen de natuur. Deze persoonlijke beschouwingen begin ik met de weergave van de resultaten van onderzoek naar de relatie tussen de wijze waarop mensen bij voorkeur een probleem oplossen en hun zelf-gerapporteerde mate van het geloof in God.[1] Hieruit bleek dat […]
