Kuyper – Abraham

“Leidsman der onontwikkelden.” Abraham Kuyper bekeken vanuit zijn historische context

Matthijs van der Stoep Geschiedenis, Kuyper - Abraham

De Griekse filosoof Heraclitus zei al dat men nooit twee keer in dezelfde rivier stapt. Elke keer is het water dat door de rivierbedding stroomt nieuw en dus anders. Net als de rivier van Heraclitus zijn ideeën uit het verleden niet zomaar op het heden toepasbaar. Elke tijd geeft een eigen invulling aan bestaande ideeën en heeft ook nieuwe ideeën nodig, inhoud krijgt betekenis in haar historische context. Matthijs van der Stoep verkent deze context […]

Kuyper als journalist

Johan Snel Geschiedenis, Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Kuyper was onze eerste democraat die deze naam verdient, volgens Johan Snel. Voordat hij premier werd in 1901, had hij zich al ruim dertig jaar als hoofdredacteur ingespannen voor het publieke debat en een pluriforme pers om dat debat mogelijk te maken. De vereniging voor journalisten werd pas door Kuypers invloed een serieuze vakvereniging. Liberale collega-journalisten droegen hem op handen.   Typerend voor Abraham Kuyper (1837-1920) was de stapeling van publieke rollen die hij op […]

Lessen van Abraham Kuyper in coronabestrijding

Henk de Vries Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham, Politiek & recht

De corona-pandemie is hardnekkig. Nieuw-Zeeland kan succesvol zijn omdat het een eiland is. China gebruikt overheidsdwang. Maar Nederland is geen eiland en de Chinese aanpak past niet bij onze open en vrije cultuur. En nu onze overheid toch meer regels oplegt groeit de weerstand. Zijn er betere alternatieven? Welke aanpak past echt bij Nederland? Daarvoor kunnen we te rade gaan bij Abraham Kuyper. Henk de Vries toont hoe zijn denken kan helpen om de huidige […]

Veronderstelde wedergeboorte

Pieter de Boer Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham, Terzijde

“Zo dikwijls dus de heilige Doop in het midden der gemeente bediend wordt, hebt ge te verstaan, dat op hetzelfde ogenblik, waarop de dienaar het water van de Doop toedient, uw Middelaar en Heiland van de hemel, waar Hij aan de rechterhand Gods verhoogd is, een genadewerking werkt in de ziel van het kind of de persoon, die gedoopt wordt …”. Dr. A. Kuyper, E Voto, II, 534. Mede op basis van dit citaat wordt […]

Alleen genade in eigen kring (g.i.e.k.)?

Aart Deddens Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Laten we samen het Leven vieren! Deze uitnodiging krijg ik regelmatig van ‘ongelovige’ maar dankbare vrienden. Hun formulering doet me onwillekeurig aan de algemene genade van Kuyper denken. God laat zijn zon opgaan over ‘bozen’ en ‘goeden’. Door de ‘scheppingsmiddelaar’ (Jezus) wordt zonlicht genadig omgezet in bladgroen en met de vrijgekomen zuurstof vult Hij gelijkelijk de longen van brave borsten en slechteriken. Zo schenkt Hij het Leven. Algemene genade voorkomt bovendien dat mensen elkaar de […]

Geen afbeelding

Kuyper als democraat – De theologische achtergrond

Kees van der Kooi Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham, Theologie

Democratisering van de samenleving is wat Kuyper bewoog. Kees van der Kooi laat zien hoe die drive voortkwam uit Kuypers theologie, namelijk zijn visie op Gods soevereiniteit, de uitverkiezingsleer en de leer van de Heilige Geest. Kuyper was democraat. Als er één doorgaande lijn in Kuypers pleidooien en initiatieven voor vernieuwing van de samenleving en haar instituties moet worden aangewezen, dan is het wel die van democratisering ofwel het streven naar uitbreiding van het kiesrecht. […]

Geen afbeelding

Een machtige, intuïtieve greep – Hoe Kuyper aan de notie ‘soevereiniteit in eigen kring’ kwam

Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Alles wat we bedenken is al eens bedacht. Geldt dat ook voor het concept ‘soevereiniteit in eigen kring’ van Kuyper? Heeft hij dat misschien handig geleend van Althusius of Calvijn? Van Von Baader wellicht? Nee, is de stelling van George Harinck. Het concept is geheel authentiek. Kuyper ipse ‘fixed it’.   Hoe veranderlijk Abraham Kuyper (1837-1920) ook was, en hoe verschillend hij ook wordt beoordeeld, over één zaak bestaat algemene overeenstemming: de term ‘soevereiniteit in […]

Kuypers invloed op kunst en het denken over kunst

Marleen Hengelaar-Rookmaaker Jaargang 11 - 2021, Kunst & Literatuur, Kuyper - Abraham

Meer dan op de kunstbeoefening zelf, heeft Kuyper invloed gehad op het protestantse denken over kunst, is de stelling van Marleen Hengelaar. Niettemin hebben zijn gedachten over liturgie sterk de architectuur bepaald van gereformeerde kerkbouw na de Doleantie.  Na drie eeuwen stilte over kunst op het theologische gereformeerde erf – afgezien van catechismuspreken over het tweede gebod – was daar opeens Abraham Kuyper, wiens grote verdienste het was dat hij kunst opnieuw op de kaart […]

Abraham Kuyper over geloof en wetenschap

Ab Flipse Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Wetenschap zonder geloof bestaat niet, volgens Kuyper. Hij zag dan ook geen conflict tussen geloof en wetenschap. Hoe pluriformer de wetenschap, hoe beter. Maar wat was nu het specifiek christelijke aan Kuypers wetenschapsopvatting? Ab Flipse legt de belangrijkste kenmerken bloot in een wetenschapshistorisch onderzoek.   Abraham Kuypers opvattingen over geloof en wetenschap zijn intrigerend en origineel, maar door hun radicaliteit ook controversieel. Centraal in Kuypers denken staat het ideaal van een christelijke wetenschap. Dit wetenschapsideaal […]

Kuyper als vrijheidsstrijder voor de wetenschap

René van Woudenberg Jaargang 11 - 2021, Kuyper - Abraham

Niet alleen kerk en staat zijn gescheiden volgens Kuyper, ook wetenschap en staat moeten zich niet met elkaar bemoeien. René van Woudenberg laat zien dat Kuyper niet voor niets de Vrije Universiteit oprichtte, vrij van staatsbemoeienis, vrij van markbeïnvloeding, zelfs vrij van kerkelijk toezicht. Maar hoe gaat dat dan samen, vrij en christelijk? En hoe kan het dat de oorspronkelijke vrijheid in onze tijd wordt beknot? Tijd voor hernieuwde soevereiniteit in eigen kring. De combinatie […]