Het is me wel overkomen dat ik vastgeroest bleek te zitten. Ik dacht dat mijn visie een juiste was, dat ik alle voors en tegens van een bepaalde zaak in het vizier had gehad. Totdat in een gesprek een ander mij een nieuw gezichtspunt voorschotelde en ik mij realiseerde: tja, dat had ik nog niet meegewogen… Gelukkig bestaat er dan de mogelijkheid om een perspectief te herzien en bij te laten schaven door input van […]
Econoom Bob Goudzwaard pleitte, gevoed vanuit de christelijk-sociale traditie, voor een ‘economie van het genoeg’. Om tot een houdbare economie te komen moeten er wissels om. Roel Jongeneel evalueert Goudzwaards gedachten over deze economie en concludeert dat de urgentie om vanuit ‘genoeg’ en ‘grenzen’ te denken de afgelopen 50 jaar alleen maar is toegenomen. Normatieve economie Goudzwaard zette het concept van ‘de economie van het genoeg’ al uiteen in zijn bekende boek Kapitalisme en vooruitgang […]
Moeten we krimpen voor het klimaat? Die vraag gaat verder dan het domein van de economie. In wezen is het zelfs eerder een politiek-theologische vraag.[1] Meer nog dan een sluitende economische redenering, is de heersende levensoriëntatie bepalend voor wat het maatschappelijke antwoord wordt op deze vraag. Iemand die laat zien waarom, is sociaal-filosoof Erich Fromm (1900 – 1980). Lambert Pasterkamp onderzoekt de bruikbaarheid van de levensbeschouwelijke taal die Fromm aanreikt in het betreffende debat. […]
Dick Timmer Hoewel Nederland geen superrijken zoals Elon Musk en Jeff Bezos kent, is ook hier de inkomensongelijkheid ontzettend groot. Een procent van de Nederlandse bevolking bezit een kwart van het totale private vermogen. Dick Timmer onderzoekt argumenten tegen superrijkdom en vraagt zich af of een rijkdomsgrens gerechtvaardigd kan worden. In oktober 2021 jaar steeg het vermogen van miljardair Elon Musk voor korte tijd tot voorbij de 300 miljard dollar. Om een beeld te geven […]
De moderne tijd is in vele opzichten bijzonder, maar zeker ook vanwege de indrukwekkende economische groei. Sinds 1995 is de totale consumptie in Nederland al met 44% gestegen. Wat is daarvan de achtergrond? Waarom moet onze consumptie blijven groeien? Zijn de menselijke behoeftes echt oneindig? Hans Weigand analyseert de moderne economische groei met behulp van de mimetische theorie van René Girard en confronteert deze met de visie op de mens als homo cooperans van Govert […]
Jan van der Stoep en Joost Hengstmengel Hij schreef over ogenschijnlijk losstaande onderwerpen als vlees eten, Paaseiland en Nederlandse afgescheidenen overzee. Toch horen ze in het denken van prof. dr. Jan Boersema helemaal bij elkaar. Emeritus hoogleraar grondslagen van de milieuwetenschappen is hij aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op de relatie tussen duurzaamheid, natuur, cultuur en religie. Soφie sprak met Boersema over deze thema’s in zijn met boekenkasten gevulde werkkamer in het […]
Paul Schenderling Met toenemend afgrijzen zien we vandaag de dag hoe de wereld verzinkt in een ongekende milieu- en klimaatontwrichting, een catastrofe waar rijke landen zoals Nederland historisch gezien voor 70 procent verantwoordelijk voor zijn.[1] Lange tijd leek deze aardse ontwrichting de christelijke filosofie en theologie in rijke landen niet te deren: geloof en economie bleven grotendeels gescheiden werelden. Paul Schenderling verbindt deze werelden juist en onderzoekt vanuit het christelijk denken postgroei als oplossing voor […]
Roshnee Ossewaarde-Lowtoo Waarom slagen we er niet in om een destructieve levenswijze af te zweren? Hoe zouden we dit wél kunnen doen? Roshnee Ossewaarde-Lowtoo beantwoordt deze vragen door het katholiek sociaal denken te bespreken, zoals dit verwoord wordt in de pauselijke encycliek Laudato Si’. Overeenkomstig een lange christelijke traditie wijt paus Franciscus de zonde van onverschilligheid aan een gebrekkige liefde voor onze naasten, het algemeen welzijn en onze wereld. Hij pleit voor een ecologische bekering […]
Eva van Urk-Coster Westerse protestanten denken meestal in termen van rentmeesterschap als het gaat om onze omgang met de schepping. Toch is er binnen de ecologische theologie steeds meer kritiek op dit model vanwege antropocentrische connotaties. In dit artikel onderzoekt Eva van Urk-Coster daarom hoe de gedachte van de mens als rentmeester verrijkt kan worden door een andere kijk op de plaats en rol van de mens, namelijk als priester van de schepping in de […]
Roelf Haan We lezen nog al eens dat de tegenwoordige toestand van de wereld de beste is die de geschiedenis heeft opgeleverd. Dit noemen we het vooruitgangsgeloof. Er wordt toegegeven dat er weliswaar veel is dat nog te wensen overlaat, maar de technische en economische ontwikkeling moet daar verdere verbetering in brengen. Natuurlijk zijn er groepen, zelfs grote groepen, die het minder getroffen hebben, vanwege armoede, marginalisering, onderdrukking en geweld, maar als we letten op […]
