Tolle lege

Wilco de Vries

Wilco de Vries Met de regelmaat van de klok verschijnt er weer een nieuw boek over Augustinus of is er een lezing of symposium waar je kunt luisteren naar zijn opvattingen over rust, liefde en het goede leven. Reden genoeg voor ons als Soφie-redactie om een themanummer uit te geven over de bisschop van Hippo. We gaan in gesprek met Jaimie Smith, Paul van Geest en mijn persoon over de actualiteit van Augustinus’ theologie en […]

Augustinus als tijdgenoot. Een gesprek tussen twee theoloog-economen

Teunis Brand en Joost Hengstmengel

Teunis Brand en Joost Hengstmengel  Voor sommigen is Augustinus een bisschop uit lang vervlogen tijden. Voor anderen is hij als psycholoog en econoom avant la lettre een gespreksgenoot in hedendaagse discussies. Paul van Geest, hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Universiteit van Tilburg en hoogleraar theologie en economisch denken aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, en Wilco de Vries, promovendus aan de Duke University Divinity School, behoren tot de laatste categorie. Soφie bracht ze samen voor een tweegesprek […]

Geloven is kwetsbaar zijn: Augustinus over scepticisme

Aaron Ebert

Aaron Ebert   Is er iets dat we met zekerheid kunnen weten? Hoe moeten we reageren op de stortvloed aan fake news en valse beloften die ons vanuit elke hoek belagen? Kan scepticisme waar zijn? Aaron Ebert denkt na over deze vragen en stelt dat Augustinus’ levenslange worsteling met het scepticisme ons vandaag de dag bruikbare lessen aanreikt in de zoektocht naar het goede leven.   Wat kunnen we zeker weten? Welk en wiens nieuwsbericht kunnen […]

Tegen het imperialisme. Over de betekenis van Augustinus’ filosofie voor de politiek

Roel Kuiper  Er zijn weinig christelijke denkers die zoveel invloed hebben uitgeoefend op het westerse politieke denken als Augustinus. Tegelijkertijd gaat Augustinus’ belangrijkste politieke werk De stad van God niet direct over politiek. Roel Kuiper neemt ons mee door De stad van God op zoek naar de politieke boodschap van Augustinus.  Had de kerkvader Aurelius Augustinus een ‘politieke filosofie’? Hannah Arendt, die haar hele leven Augustinus las en herlas, noemt De stad van God Augustinus’ […]

Naakt en zonder schaamte? Even maar. Augustinus over seksualiteit

Mathijs Lamberigts  Augustinus heeft met name in de tweede pelagiaanse controverse (418-430) sterk de nadruk gelegd op de zondigheid van de menselijke begeerte in het algemeen en die van de seksualiteit in het bijzonder. Hij poneert dat seksualiteit niet tot het wezen van het huwelijk behoort. Mathijs Lamberigts maakt duidelijk dat dit problematiseren van seksualiteit samenhangt met Augustinus’ historische lezing van de zondeval en zijn overtuiging dat de gehele mensheid haar oorsprong vindt in één […]

Deugdelijke seks. Augustinus en Thomas van Aquino over seksueel genot vóór en na de zondeval

Harm Goris

Harm Goris   De Christelijke leer en praktijk hebben vaak geleid tot miskenning en onderdrukking van seksualiteit en tot lichaamsvijandigheid. Maar het christendom is niet zo monolithisch als soms wordt voorgesteld: ook in zijn klassieke vormen beschikt het over interne bronnen voor zelfkritiek en zelfreiniging. Dit artikel vormt een vervolg op dat van Matthijs Lamberigts over seksualiteit bij Augustinus. Harm Goris laat zien dat de visie van Thomas van Aquino op seksueel genot genuanceerder is, al […]

Augustinus als gids voor het goede leven. In gesprek met filosoof Jamie Smith

Wilco de Vries

Wilco de Vries   Weinig filosofen verkopen meer dan een half miljoen boeken, maar Jamie Smith is zo’n filosoof. Hoogleraar filosofie aan Calvin University in Grand Rapids, hoofdredacteur van Image, een magazine over kunst en geloof, en auteur van On the Road with Saint Augustine, Smith is een man met veel gezichten en evenveel talenten. Wilco de Vries interviewde Smith over Augustinus en Dooyeweerd, en vraagt advies voor de revitalisering van christelijke filosofie in Nederland.   U […]

Leven met Augustinus. Spiritualiteit van de Augustijnen

Martijn Schrama

Martijn Schrama Augustinus leefde zelf in een kloostergemeenschap en schreef een kloosterregel. Vandaag de dag zijn er nog steeds monniken die zich laten inspireren door Augustinus’ regel. Martijn Schrama, zelf verbonden aan de Ordo Sancti Augustini, beschrijft het ontstaan van de Augustijnenorde en hun spiritualiteit: de theologie van de liefde, helende en helpende genade, deugden en Christus’ middelaarschap. Eind vierde eeuw stelde Augustinus voor zijn huisgenoten met wie hij een monnikengemeenschap vormde, een tamelijk korte […]

‘Sterven wil ik om niet te sterven’: Augustinus en de omgang met de dood

Hans Alderliesten

Hans Alderliesten  “Het leven is een damp, de dood wenkt ieder uur.” Zeker in de oudheid. Hans Alderliesten bespreekt Augustinus’ beschrijving in de Belijdenissen van het overlijden van een jeugdvriend en zijn moeder. Hij betoogt dat de wijze waarop Augustinus met hun dood en zijn eigen levenseinde omging nog altijd lessen voor ons bevat.    Het overlijden van een dierbare is een existentiële ervaring. De dood bepaalt bij onze sterfelijkheid en in zijn onomkeerbaarheid is […]

Helder denken over lezen en interpreteren

Gert-Jan van der Heiden

René van Woudenberg The Epistemology of Reading and Interpretation Cambridge University Press, 2021 viii+244 pp.   Het nieuwe boek The Epistemology of Reading and Interpretation van René van Woudenberg, hoogleraar metafysica en epistemologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, pakt een onderwerp op dat in de analytische wijsbegeerte veel te lang veronachtzaamd is: hoe zijn lezen en interpreteren bronnen van kennis, onderscheiden van de veel vaker bestudeerde kenbronnen zoals de waarneming, ons geheugen en onze […]