2020-5 – Sophie Online

Kuyper smeedde het calvinisme tot de belangrijkste wereldbeschouwing in de politiek

Klaas van der Zwaag Jaargang 10 - 2020, Openingsessay

Niet de Verlichting, noch de Franse Revolutie, maar het calvinisme was voor Kuyper de bron van vrijheid en gelijkheid van burgerrechten. Hij smeedde het calvinisme tot een belangrijke maatschappelijke en politieke beweging die kon wedijveren met het liberalisme en andere ideologieën van zijn tijd, stelt Johan Snel in gesprek met Klaas van der Zwaag. Johan Snel, docent journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), is auteur van het boek De zeven levens van Abraham Kuyper. […]

Redenen

Peter Blokhuis Jaargang 10 - 2020, Terzijde

Vanouds wordt beweerd dat een mens redelijk is, een animal rationale. Als wij denken en handelen doen wij dat met reden en niet (alleen) door oorzaken. Redelijk zijn is geen feit maar een norm: wij moeten redelijk zijn, wij kunnen redelijk zijn maar wij zijn het soms niet. Als wij niet redelijk zijn, hebben wij voor onszelf misschien wel redenen maar zijn het geen goede redenen, geen redenen waarmee we anderen overtuigen. In onderscheid daarvan […]

Een ambachtsman legt de lat nooit te hoog

Gerdien Rots Boekbesprekingen, Jaargang 10 - 2020, Politiek & recht

Hoe Van Putten het maakbaarheidsdenken in politiek en bestuur wil doorbreken Onze huidige bestuurscultuur wordt gedomineerd door technocratische beheersing en voortgestuwd door het ideaal van maakbaarheid. De lat komt hoger en hoger te liggen. Gerdien Rots bespreekt de poging die Robert van Putten in zijn dissertatie doet om het doorgeslagen maakbaarheidsdenken te doorbreken met de deugdethiek. De bestuurder moet veranderen van sociaal ingenieur in ambachtsman. Tien managers uit het bedrijfsleven staan in twee rijen van […]

‘We moeten na de crisis het kapitalisme hervormen’

Roel Jongeneel Economie & management, Jaargang 10 - 2020

Volgens oud-CDA-politicus en oud-minister Bert de Vries is het huidige neoliberale kapitalisme ontspoord. Na de coronacrisis moeten we de boel echt anders aanpakken om de zwakkeren een betere positie te geven. Ook de broze eenheid binnen de Europese Unie moeten we meer stabiliteit geven door eenmalig te saneren en te investeren in een betere samenwerking tussen Noordelijke en Zuidelijke lidstaten. “Ik heb als minister destijds de euro verkeerd ingeschat” geeft hij toe. Er zijn […]

‘De’ wetenschap en de ontkenning van het zelf bij Harari

Roelf Haan Jaargang 10 - 2020, Natuur & techniek

Roelf Haan gebruikte de zomervakantie onder meer om in contact te komen met een nieuwe generatie denkers. Daartoe las hij het populaire en veelgeprezen werk van Harari, Homo Deus. Zelden las Haan zo’n reductionistisch boek, dat zichzelf ook nog schaamteloos tegenspreekt. Haan brengt de filosofie van Herman Dooyeweerd ertegen in stelling, want die filosofie blijkt nog altijd nuttig en verhelderend. In 2015 publiceerde de Jeruzalemse auteur Yuval Noah Harari, als tweede deel van wat inmiddels […]

Over wonderdokters

Ikenius Antuma Jaargang 10 - 2020, Terzijde

Vaak vraag ik me af waarom er meer genezingswonderen plaatsvinden in een land als India dan in een land als Nederland. De wonderen zijn de westerse wereld nog niet uit, maar toch wel bijna. De zieken in onze maatschappij hebben geen geneesHeer nodig, omdat de dames en heren medici Hem overbodig hebben gemaakt. Nadat filosofen van de Verlichting Godsverduistering brachten, lieten wetenschap en technologie God nog verder verdwijnen. Zodoende zullen zieken hier nog zelden Gods […]

Theoloog des Vaderlands Samuel Lee – ‘Vrijheid doe je samen’

Peter Siebe Boekbesprekingen, Jaargang 10 - 2020, Theologie

We staan dit jaar stil bij 75 jaar vrijheid. Theoloog des Vaderlands Samuel Lee – gevlucht uit het Midden-Oosten – woont al bijna veertig jaar in Nederland. Hij heeft de vrijheid hoog, ook al wordt onze bewegingsvrijheid ingeperkt door het coronavirus. Hoe vrij is Nederland als de vrijheid van meningsuiting wordt gebruikt om mensen met een andere cultuur belachelijk te maken? En zegt de Bijbel iets over vrijheid waar we anno 2020 wat aan hebben? […]

Sophia maakt muziek!

Willem J. Ouweneel Jaargang 10 - 2020, Terzijde

Naast huwelijks-, familie- en gemeenteleven wordt mijn bestaan beheerst door drie grote liefhebberijen: theologie, genealogie en klassieke muziek. Als theoloog interesseer ik mij onder anderen voor de twee heilige Sophia’s, als genealoog voor de Sophia’s in mijn familie, en als muziekliefhebber voor Sophia’s onder de musici. Wat componisten betreft ben je dan gauw klaar. Ik heb het al eens over Sofia Goebaidoelina gehad, en dit keer heb ik het over Sophia Dussek. Vóór het midden […]

Een christelijke visie op armoedebestrijding

Henk Massink Boekbesprekingen, Jaargang 10 - 2020

Christelijke armoedebestrijding is er altijd geweest. Het liefhebben van de naaste is immers direct verbonden met het liefhebben van God. Over de concrete vormgeving van dit gebod zijn allerlei vragen te stellen. Ter gelegenheid van het afscheid van Henk Jochemsen als bijzonder hoogleraar Christelijke Filosofie verscheen in 2018 een bundel met artikelen over een christelijke visie op ontwikkelingssamenwerking. Jochemsen maakte er als redacteur een geheel van, vanuit zijn verantwoordelijkheid als directeur van Prisma, een koepel […]

Voor vertrouwen is kwetsbaarheid onmisbaar

Adam van Bergeijk Filosofie, Jaargang 10 - 2020

Om iemand te vertrouwen zijn goede bedoelingen van die ander niet genoeg. Ook competenties van de ander bieden nog geen soelaas. Vertrouwen begint bij jezelf. Adam van Bergeijk stelt dat vertrouwen begint met een houding van kwetsbaarheid. Hij noemt die houding een ethische beslissing. “Vertrouw mij maar”, zegt de nieuwe tandarts. Maar, het enige wat ik vertrouw is het bordje ‘tandarts’ bij de entree, het witte uniform en de imponerende apparatuur van de tandarts. […]