2018-1 – Sophie Online

Calvijn en de economische actualiteit (2)

Roelf Haan Jaargang 08 - 2018, Theologie

Calvijn is niet alleen maar de kerkhervormer, integendeel, zijn denken blijkt verrassend inclusief te zijn. Calvijns taal, ook zijn theologische taal, is voluit humanistisch. Dat is van grote betekenis in onze eigen tijd, die er een is van kleiner wordende kerken en van secularisering. Calvijn wint hierdoor slechts aan zeggingskracht, vindt Roelf Haan, die een vervolg geeft aan zijn essay in het decembernummer. Een belangrijk verschil tussen Calvijn en de calvinisten na hem is dat […]

Vrijheid in verschil – Een pleidooi tegen technocratie

Lambert Pasterkamp Economie & management, Jaargang 08 - 2018

Bestaat er voor elk probleem een redelijke oplossing? Lossen onze meningsverschillen op als we elkaar beter gaan begrijpen? Kunnen we met meer informatie betere keuzen maken? In tijden van een bijna heilig vertrouwen in techniek, bestaat de neiging om ook politiek op technische wijze te begrijpen. Als politiek techniek wordt, wordt ze technocratie. Waar in de techniek de functie centraal staat – werkt het? – daar wordt door technocratisch denken politiek zélf tot iets functioneels. […]

Valse munters in de filosofie – William Desmond als criticus

Sander Griffioen Jaargang 08 - 2018

In dit essay laat Sander Griffioen zien hoe het begrip ‘vervalsing’ in het werk van de Ierse filosoof William Desmond1 een centrale rol speelt. Tegelijk wijst hij op enkele onvolkomenheden en onduidelijkheden in de belangrijkste teksten over vervalsing. Centraal staan Desmonds boeken Hegel’s God. A Counterfeit Double? (2003), The Intimate Universal (2015) en een essay over Solovjov en Sjestov. Bij mijn afscheid aan de VU in 2006 schonk William Desmond me een replica van de […]

Heelheid als voorwaarde voor wijsheid

Roshnee Ossewaarde-Lowtoo Filosofie, Jaargang 08 - 2018

In het christelijke denken over technologie draait het volgens Roshnee Ossewaarde om het cultiveren van voldoende wijsheid, dat wil zeggen, onderscheidingsvermogen om tussen het (technologisch) mogelijke en het wenselijke te onderscheiden. Het kader waarin de christelijke techniekfilosofie zich voltrekt wordt grotendeels bepaald door de christelijke visie op de aard van de mens, het hoogste goed, de relatie van de mens tot zijn/haar naaste, tot God, en tot de wereld. Het hoogste goed is God zelf, […]

Verlangen naar zinvolheid van het Zijn

Klaas van der Zwaag Filosofie, Jaargang 08 - 2018

Martin Heidegger (1889-1976) is een van de bekendste maar ook meest omstreden filosofen in de twintigste eeuw. Omstreden, niet alleen vanwege zijn duistere taal, maar ook vanwege zijn sympathieën voor het nationaalsocialisme. Een recente biografie verbloemt de werkelijkheid niet, maar beschouwt Heidegger desalniettemin als een groot denker, die toch uiteindelijk gerehabiliteerd is. Heidegger wordt wel eens ‘de grootste zoeker van de 20ste eeuw’ (Bernhard Welte) genoemd. Zo heb ik hem ook leren kennen in mijn […]

Bewijst het vitamine C-pseudogen gemeenschappelijke afstamming?

Rafael Benjamin Debat, Jaargang 08 - 2018, Lezers reageren

Theoretisch bioloog en filosoof Rafael Benjamin reageert op het artikel ‘Evolutie, raar maar waar?’ van Marnix Medema dat verscheen in Soφie 2017-4. Met belangstelling las ik in Sophie nummer 4 van 2017 het artikel ‘Evolutie: raar maar waar?’ van de bioloog Marnix Medema. In dat artikel valt hij dr. Gijsbert van den Brink bij die stelt dat de macro-evolutieleer verenigbaar is met het christelijke geloof. Van den Brink zette dit standpunt uiteen in zijn boek […]

Bescheidenheid past in debat over evolutie

Klaas van der Zwaag Boekbesprekingen, Jaargang 08 - 2018

Over schepping contra evolutie is zo langzamerhand het laatste woord nog niet gezegd. Het boek van Jan van Bemmel, emeritus hoogleraar in de medische informatica aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, pleit voor nuchterheid en bescheidenheid. En het blad Wapenveld wijst op een derde perspectief, tussen enerzijds ongeremd geloof in de wetenschap en anderzijds creationistisch fundamentalisme. Van Bemmel stelt dat de wetenschap niet in staat is om vanuit zichzelf iets te zeggen over een eerste oorzaak, […]

Wederzijds commentaar kunst en filosofie

Hans Ester Boekbesprekingen, Jaargang 08 - 2018

De bij ArtEZ in Zwolle werkzame docenten Wendy Janssen en Onno Zijlstra hebben met hun boek Reflecties iets moois op de wereld gezet. De ondertitel van hun boek luidt: 25 Kunstwerken 24 Filosofen. Het uitgangspunt van de hier gebundelde beschouwingen zijn kunstwerken (beelden, objecten, schilderijen, installaties) uit de twintigste en eenentwintigste eeuw. Om deze kunstwerken te begrijpen of het aanvankelijke begrijpen te verdiepen, komen filosofen in beeld die een bepaalde opvatting van kunst en schoonheid, […]