Geen afbeelding

Tussen realisme en idealisme – De kerkvaders over slavernij

Joost Hengstmengel

In de economie kunnen realisme en idealisme op een inspirerende manier samengaan. Deze les kunnen we volgens Joost Hengstmengel trekken uit het vroegchristelijk denken over slavernij.   De veelbesproken encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus uit 2015, over de zorg voor wat hij ons gemeenschappelijk huis noemt, kwam niet uit de lucht vallen. Franciscus’ rondzendbrief bouwt voort op een reeks sociale encyclieken die verschenen zijn sinds Rerum novarum uit 1891. De in deze encyclieken vervatte […]

Als een licht

Peter Blokhuis

Wie ademt, haalt zuurstof binnen. Als er geen zuurstof is of als we niet kunnen ademen, sterven we. Zuurstof is niet van mensen afhankelijk, wij maken geen zuurstof. Maar omdat wij van zuurstof afhankelijk zijn, is de waarde of betekenis van zuurstof mede van ons afhankelijk. Zuurstof betekent voor ons ‘leven’, dit in tegenstelling tot gifgas. Die waarde zou zuurstof niet hebben als er geen mensen of, meer algemeen, als er geen levende wezens zouden […]

Geen afbeelding

Over de zin van redelijke wereldbeelden

Emanuel Rutten

We kunnen niet zonder wereldbeeld. Ons wereldbeeld bepaalt wat we zinvol, rechtvaardig en goed vinden. Om levensbeschouwingen met elkaar te vergelijken is een bepaald model van rationaliteit nodig. Emanuel Rutten legt in dit artikel uit wat dat model niet kan zijn. In het volgende nummer legt hij uit wat het wél is.   Wat is de zin van het leven? Deze fundamentele, allesomvattende en levensbepalende vraag wordt tegenwoordig in academisch onderzoek en onderwijs niet of […]

Geen afbeelding

Jacques Ellul als theoloog

Dit jaar verscheen voor de derde keer een Nederlandse vertaling van een boek van Jacques Ellul, namelijk De grote stad. Een bijbels perspectief. Wie was Ellul als theoloog?   Jacques Ellul werd geboren in 1912 in Bordeaux en overleed in 1994 in zijn woonplaats, het nabijgelegen dorpje Pessac. Officieel was hij hoogleraar in de rechtswetenschap. Maar hij ontwikkelde zich ook tot historicus,[1] socioloog en theoloog. Ellul heeft bewust afgezien van een zuiver academische carrière; bij […]

Tijd voor tijd

Een paar maanden geleden heb ik me gemeld bij de voedselbank, gelukkig niet noodgedwongen, maar als vrijwilliger. Een deel van de tijd sta ik daar bij de lopende band om levensmiddelen in plastic tassen te stoppen, en meteen gaat de tijd net zo traag als toen ik als jongerling in de vakantie geld verdiende met lopendebandwerk. Dat levert mij een onverwachte en ongelukkige herinnering op aan geestdodend werk dat een slopende band met de tijd […]

Geen afbeelding

Herman Daly – filosoof van de duurzame economie

Het bruto nationaal product is een zeer beperkte methode om te meten wat het inkomen van een land is. Herman Daly ontwikkelde een methode die ook het verbruik van grondstoffen en de belasting van het milieu verdisconteert, waardoor een veel reëler beeld ontstaat. De grootste uitdaging van deze tijd is waarschijnlijk om op een duurzame wijze te leven en op een goede wijze met de aarde om te gaan. Er zijn op dat punt enorme […]

Geen afbeelding

Sultane Sofie

Willem J. Ouweneel

Waar ze vandaan kwam is niet duidelijk. Was Sofie Baffo van huis uit een Albanese of een Venetiaanse? Hoe dan ook, ze werd door piraten ontvoerd toen ze een jaar of dertien was (1563), als slavinnetje verkocht en aangeboden aan Murad, die de oudste zoon van sultan Selim II was en hem zou opvolgen als sultan Murad III. Haar naam Sofia (‘wijs’) werd verbasterd tot Safiye, wat in het Turks ‘zuiver, rein’ betekent. Al heel […]