Thema-artikel

Negentig jaar filosoferen op het scherp van de snede: de Reformatorische Wijsbegeerte 

Geloof en wetenschap, Thema-artikel

Thema-artikel | Jan Hoogland  Ruim 25 jaar is Jan Hoogland aan de Universiteit Twente bijzonder hoogleraar geweest voor Stichting voor Christelijke Filosofie. Het initiatief tot de instelling van de leerstoel ging uit van twee christelijke studentenverenigingen ter plaatse. Op 1 april 1997 is hij zijn werkzaamheden daar officieel begonnen. Hieronder blikt hij terug op zijn eigen loopbaan als bijzonder hoogleraar en probeert die te verbinden met de inmiddels 90-jarige geschiedenis van de genoemde Vereniging.   Toen […]

Negentig jaar verdiepen en verbreden. Een schets van de geschiedenis van de Vereniging voor Reformatorische Wijsbegeerte 1935-2025 

Geschiedenis, Thema-artikel

Thema-artikel | Teunis Brand  Dat er christelijke filosofen van formaat bestaan is één ding. Dat ze ‘school’ maken is iets heel anders. Dat de vereniging en stichting die uit deze school zijn voortgekomen na 90 jaar nog een florerend bestaan leiden, is al helemaal bijzonder. In dit artikel schetst Teunis Brand de geschiedenis van 90 jaar Vereniging voor Reformatorische Wijsbegeerte.   “Degenen, die onze oprichtingsvergadering hebben bijgewoond, zullen het stellig met me eens zijn, dat de […]

D.H.Th. Vollenhoven. Wat ons hier samenbrengt is niet de wijsbegeerte 

Filosofie, Thema-artikel

Thema-artikel | Sander Griffioen  Dit artikel focust op een van de twee grondleggers van de reformatorische wijsbegeerte:i Dirk Vollenhoven. Hoe komt het, vraagt Sander Griffioen zich hardop af, dat Vollenhoven vrijwel altijd als tweede wordt genoemd, ná Dooyeweerd, terwijl hij lang de bekendste en meest populaire van het tweetal was? Griffioen traceert die verandering en laat ook zien dat zijn werk hoe dan ook van betekenis blijft.   D.H.Th. Vollenhoven werd op 1 november 1892 in […]

De actuele relevantie van de filosofie van Herman Dooyeweerd 

Filosofie, Geloof en wetenschap, Thema-artikel

Thema-artikel | Martje den Ouden  Wat heeft de filosoof Herman Dooyeweerd ons vandaag te zeggen? In dit artikel bespreekt Martje den Ouden drie lessen uit zijn denken: de gegevenheid van zin, het primaat van alledaagse kennis boven wetenschappelijke kennis en de religieuze wortel van het denken. Het blijkt dat Dooyeweerds ideeën verrassend actueel zijn in een tijd waarin mensen volop zoeken naar zin en vragen stellen bij de dominantie en schijnbare objectiviteit van wetenschappelijke kennis.  […]

Vollenhoven in Zuid-Afrika. Een crash course christelijk filosoferen 

Geschiedenis, Onderwijs, Thema-artikel

Thema-artikel | Rob Nijhoff  Eerder in deze Sophie schetste Sander Griffioen al een beeld van prof. D.H.Th.  Vollenhoven (1892-1978). Vlak voordat hij emeriteerde als hoogleraar, maakte hij een reis naar Zuid-Afrika om daar gastcolleges te geven. Hieronder, zoomt Rob Nijhoff in op deze colleges. Deze zijn niet alleen grotendeels op band bewaard gebleven, de Nederlandse uitgave ervan verschijnt nu ook in Engelse vertaling. En ze roepen de vraag op: wat gaf de gerijpte Vollenhoven met […]

Dooyeweerd in kleur 

Kunst & Literatuur, Thema-artikel

Thema-artikel | Maarten Verkerk  Welke schilderijen zijn er eigenlijk van Dooyeweerd? Wat was de relatie van die schilders tot het denken van Dooyeweerd. Maarten Verkerk doet een verslag van zijn zoektocht naar de verschillende schilderijen van Dooyeweerd, de achtergrond van de schilders en de visie op Dooyeweerd die in deze schilderijen naar voren komt. Hij laat zien dat de verschillende schilderijen tezamen een goed beeld geven van Dooyeweerd.   Het verhaal van dit artikel begon met […]

Voedselvoorziening: verbinding tussen boeren en burgers

Jan van der Stoep Filosofie en economie, Filosofie en maatschappij, Thema-artikel

Boeren en burgers staan in onze samenleving tegenover elkaar. De stikstofcrisis gooit daarbij extra olie op het vuur. Boeren worden vaak medeverantwoordelijk gehouden voor klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit. Tegelijkertijd voelen boeren zich klemgezet en worden ze geconfronteerd met onzekere besluitvorming. Het belangrijkste is echter nog dat ze zich miskend voelen. Slogans als ‘Trots op de boer’ en ‘No farmer, no food’ laten dat goed zien. Jan van der Stoep gaat op zoek naar wat […]

Economisme en technicisme: belangrijke factoren achter een ontspoord landbouw- en voedselsysteem

Roel Jongeneel Economie en maatschappij, Thema-artikel

Ons voedselsysteem en de landbouw zijn niet duurzaam. Roel Jongeneel bespreekt de achterliggende grondoorzaken daarvan zoals die zijn aangedragen door Schuurman (technicisme) en Goudzwaard (economisme). Hij gaat niet alleen in op de diagnose van de crisis maar kijkt ook naar de therapie. Die is te vinden in het opsporen van de normativiteit die geldt voor de omgang met natuur, landbouw en voedsel. Op die wijze kunnen wetenschap, techniek, economie en beleid dienstbaar worden gemaakt aan […]

Tot bloei van mens en dier: veehouderij en ethiek

Corné Rademaker Filosofie en maatschappij, Thema-artikel

Wat betekent rentmeesterschap als het gaat om veehouderij? Corné Rademaker betoogt dat op basis van een brede invulling van het begrip rentmeesterschap, dit begrip onze morele verplichtingen jegens dieren midden in het economische leven plaatst. Hij verbindt rentmeesterschap met drie morele principes: bevordering van dierenwelzijn, respect voor de integriteit van landbouwhuisdieren en het voorzien in een goed leven voor landbouwhuisdieren, en werkt dit uit voor drie casussen. Het uiteindelijke doel is niets minder dan de […]

Gemeenschapsland als kans: “Governing the Commons” van Elinor Ostrom

Ard Jan Biemond Filosofie en maatschappij, Thema-artikel

Is de meent, grond in gemeenschappelijk bezit, een goede vorm van eigendom? Verlichte denkers meenden van niet. Zij zagen privaat eigendom als de basis van welvaart. De econome Elinor Ostrom heeft in haar boek Governing the Commons een pleidooi gevoerd voor gemeenschapsland. Ard Jan Biemond bespreekt in dit artikel de hoofdgedachten van haar pleidooi. Om deze in hun context te plaatsen, schetst hij eerst de ontwikkeling van de meent in Nederland, en bespreekt hij de […]