Eind vorig jaar dook een verkeersregelaar achter een vrouw aan die de Hollandsche IJssel was ingereden. Hij kwam daarbij zelf om het leven, net als de vrouw die hij wilde redden. Dit drama is een klassieke Aristoteles-les: de deugd des moeds is het optimum tussen twee ondeugden: lafheid en roekeloosheid. Deugdzaam leven betekent onder meer berekenend leven. Je leven in de waagschaal stellen om een naaste te redden is weliswaar heel nobel, maar waarschijnlijk ook […]
In het thema oorlog zit een grensoverschrijding. Het is iets wat voorbij de ethiek lijkt te gaan. Toch gaat Pieter Vos de strijd aan met dit thema, zonder pasklare antwoorden. Met een pacifistische stem op de achtergrond die volgens hem moet blijven klinken, bij alle dilemma’s die in de oorlogspraktijk aan de orde zijn. Per 1 januari jl. is hij bijzonder hoogleraar Protestantse Geestelijke Verzorging bij de krijgsmacht aan de PThU in Groningen. Gefeliciteerd […]
Expert op het gebied van religie (in de lijn van Kierkegaard) en zoon van een timmerman. Je kunt het minder iconisch treffen. Pieter Vos is een echte denker, maar hij heeft door zijn ervaring genoeg common sense om te weten of die hamer waarmee je je in de werkplaats op je duim slaat ook bestaat buiten de waarneming. Toch is er in zijn leven een kloof tussen theorie en praktijk. Hij verbouwde zijn huis, zonder […]
Doemdenken grijpt om zich heen en trekt een geel hesje aan. Tijd om collectief de groene hoopverlenersoverall aan te trekken. (Hoopverlener is overigens een term van Loesje.) Enige tijd geleden bezocht ik een congres over levenskunst. We moesten een keuze maken voor de kardinale deugd die het belangrijkst was in ons leven. Daartoe kregen we een voorwerp, een brandend waxinelichtje of iets vergelijkbaar devoots, dat we in het vak geloof, het vak hoop of het […]
Kuypers ruim honderd jaar oude ideeën over de relatie tussen wetenschap en wereldbeschouwing zijn volgens René van Woudenberg op z’n minst interessant, waarschijnlijk houdbaar en tegenwoordig breed gedeeld. Abraham Kuyper (1837-1920) was een man met geniale trekken. Hij was zowel geleerde als activist, zowel mysticus als publiek orator. Hij was begiftigd met het vermogen om de grote bewegingen van zijn tijd te duiden, zoals de profeet Daniël begiftigd was met het vermogen Nebukadnezars dromen uit […]
Das menschliche Leben bleibt in den unaufhebbaren Gegensatz zwischen Verzweiflung und Vertrauen, zwischen Hoffnungslosigkeit und Hoffnung, in diesen ewigen Wechselgesang zwischen Hölle und Himmel, hineingestellt (Bollnow, 1955) Over hoop worden veel mooie dingen gezegd en geschreven. Hoop vormt de grondstof van ons bestaan. Hoop is gerichtheid op de toekomst, op ontwikkeling, op groei, op nieuw leven. Onze wereld is een hoopvolle wereld, ons bestaan een hoopvol bestaan. Maar… hoop komt niet alleen. De […]
Een groot thema als het klimaat is dagelijks in het nieuws, maar is het nog wel politiek te behappen? Dat is de vraag van Sofie de Boer. Ik ben iemand van de breedte, niet van de diepte. Liever dan met de inhoud ben ik met het politieke proces bezig. Daarom voel ik me goed op mijn plek binnen de griffie van de gemeente Zevenaar. Mij trekt de dynamiek en de onvoorspelbaarheid van het politieke spel. […]
Met zijn boek Theologie der Hoffnung uit 1965 verwierf de theoloog Jürgen Moltmann wereldfaam. Dat is verrassend want hij schrijft elitair; niet voor het grote publiek. Hans Ester analyseert de stijlkenmerken van het boek en zoekt de centrale boodschap. De gehele Theologie der Hoffnung is gericht op de verdediging van de dynamiek die met het begrip Verheiβung verbonden is. Verheiβung (belofte) is het woord dat bij Moltmann in het middelpunt staat. De hoop van de […]
Klimaat- en vluchtelingenproblematiek hebben wereldomvattende proporties gekregen. Daardoor zijn ze ons boven het hoofd gegroeid. Volgens Jan Hoogland moeten we echter niet letten op het wereldwijd oplossen van die problemen. Dat zou een ongepaste doelstelling zijn. We moeten ons richten op de menselijke hoop. Hoop voedt de intrinsieke motivatie tot eerlijk en rechtvaardig handelen door ieder mens persoonlijk. Houd het klein. Plant een appelboom. In de vorige Soφie ben ik uitgebreid ingegaan op het boek […]
In zijn boek Berichten uit het Feniksnest – Eindtijd of wedergeboorte gaat scheikundige, filosoof en schrijver André Klukhuhn in op het eindtijddenken van het Fin de Millénaire, de tweede millenniumwende in onze jaartelling. Ook de eerste rond het jaar 1000 riep de nodige eindtijdvisioenen op. Toen stonden die nog helemaal in het teken van de religieuze voorstellingswereld van die tijd. Nu zijn het vooral de seculiere eindtijdvisioenen die overheersen. Het referentiepunt van dit boek is […]
