Geen afbeelding

Filosofie en religie als elkaars vijand

Klaas van der Zwaag

Een tegendraads geluid in de filosofie. De auteur, hispanoloog en historicus, betoogt dat het christendom geen rol meer speelt in universitaire vakgroepen en aanverwante kringen. Filosofie gaat niet meer over de grote metafysische vragen. Universiteiten zijn als bomen waarvan de stam en de wortels niet meer worden gekend. Het gevolg is een toenemende vertakking in steeds kleinere specialismen. Men weet steeds meer over steeds minder. “Men is verdwaald in de twijgen en bladeren. We zien […]

Geen afbeelding

Een vonk van menselijkheid

Klaas van der Zwaag

Theo Witvliet vraagt aandacht voor de relevantie van Martin Bubers denken voor het humanisme, met name op het punt van werkelijke ontmoeting tussen mensen onderling en tussen mens en God. Volgens Buber heeft het moderne besef van eenzaamheid de menselijke existentie tot probleem gemaakt. Volgens de Joodse denker kan de mens als individu nooit tot zichzelf komen zonder de ander. De oerzonde van alle religies is de scheiding tussen leven in de wereld en leven […]

Geen afbeelding

Christelijk geloof niet minder redelijk dan seculier geloof

Klaas van der Zwaag

Bij je volle verstand is een apologetisch werk zoals we dat van Keller gewend zijn. De gepensioneerde predikant uit New York argumenteert vooral vanuit de redelijkheid van het geloof. Hij wil laten zien dat het christendom in alle opzichten het meest zinvolle leven biedt – emotioneel, cultureel en rationeel. Zinvol leven betekent dat je een doel hebt in je leven en de zekerheid dat je leven ertoe doet omdat je een doel dient dat boven […]

Geen afbeelding

Spirituele eenheid van hoofd, hart en handen

Klaas van der Zwaag

Over spiritualiteit is al veel geschreven, maar handboeken vanuit het perspectief van de Bijbel én de gecombineerde disciplines van theologie, filosofie en psychologie zijn er niet veel. Ton Verleg zet een veelzijdig standaardwerk neer dat theoretische en praktische geloofsbeschouwingen moeiteloos verenigt. De mens is ten diepste een eenheid en hij is geroepen om God te verheerlijken als een trouwe discipel, zo is zijn hoofdstelling. Ton Verleg (59) is in het dagelijks leven rijksambtenaar in Den […]

Boekbespreking, De ziel van Europa - steeds meer los van christelijke verankering

De ziel van Europa – steeds meer los van christelijke verankering

De meeste mensen geloven dat ze een ziel hebben, maar bijna niemand kan uitleggen wat het is, luidt de eerste zin van het boek van Ole Martin Høystad, emeritus hoogleraar culturele studies aan Telemark University in Noorwegen. Hij geeft een scherpe analyse van het begrip ‘ziel’ in de cultuurgeschiedenis. Ziel is de uitdrukking van iets diep persoonlijks. In de gehele geschiedenis is de ziel het prisma geweest waardoor de mens en zijn leven gezien en […]

Geen afbeelding

Ouweneel waarschuwt tegen hellend vlak van evolutionisme

Willem Ouweneel komt met een opvallend scherpe afwijzing van het boek van Gijsbert van den Brink, En de aarde bracht voort. Ouweneel beschouwt de combinatie van evolutionisme en Bijbelse scheppingsleer als een onmogelijke zaak. “Ik ben bang dat er geen tussenweg is: het is evolutie óf openbaring. Het is jezelf bedriegen als je denkt dat je beide kunt hebben.” Ouweneel heeft zich al vanaf de jaren zeventig beziggehouden met de problematiek van Bijbel en evolutie. […]

Geen afbeelding

God wil geen bloed zien maar liefde

Klaas van der Zwaag

De uitvoeringen van de passies van Bach zijn weer achter de rug. Christenen belijden de verzoening door het offer van Christus aan het kruis, maar hoe moeten we dat precies interpreteren? De Anglicaanse theologen Tom Wright en Rowan Williams keren zich tegen een God die ‘bloed wil zien’ en stellen dat het in het christendom ten diepste gaat om de opofferende kracht van de liefde. In het boek Goede Vrijdag. De dag dat de revolutie […]

Geen afbeelding

Bescheidenheid past in debat over evolutie

Klaas van der Zwaag

Over schepping contra evolutie is zo langzamerhand het laatste woord nog niet gezegd. Het boek van Jan van Bemmel, emeritus hoogleraar in de medische informatica aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, pleit voor nuchterheid en bescheidenheid. En het blad Wapenveld wijst op een derde perspectief, tussen enerzijds ongeremd geloof in de wetenschap en anderzijds creationistisch fundamentalisme. Van Bemmel stelt dat de wetenschap niet in staat is om vanuit zichzelf iets te zeggen over een eerste oorzaak, […]

Geen afbeelding

Wederzijds commentaar kunst en filosofie

De bij ArtEZ in Zwolle werkzame docenten Wendy Janssen en Onno Zijlstra hebben met hun boek Reflecties iets moois op de wereld gezet. De ondertitel van hun boek luidt: 25 Kunstwerken 24 Filosofen. Het uitgangspunt van de hier gebundelde beschouwingen zijn kunstwerken (beelden, objecten, schilderijen, installaties) uit de twintigste en eenentwintigste eeuw. Om deze kunstwerken te begrijpen of het aanvankelijke begrijpen te verdiepen, komen filosofen in beeld die een bepaalde opvatting van kunst en schoonheid, […]

Geen afbeelding

Kuitert oogt door inzet op de ervaring weer actueel

Klaas van der Zwaag

Is de theologie van Harry Kuitert achterhaald? Het wordt vaak gezegd en klakkeloos herhaald. De vrijzinnigheid zou meer voor de oude generatie zijn en deze tijd kent veel minder radicale ex-gereformeerden die zich tegen de kerk afzetten. Toch oogt Kuiterts inzet op de ervaring en de taal van de verbeelding verrassend actueel. Gert Peelen schreef een biografie over een van de meest omstreden theologen in de Nederlandse kerken van de vorige en deze eeuw. Omdat […]