Filosofie

Geen afbeelding

Van filosofie word je een betere neurowetenschapper

Gerrit Glas Filosofie, Natuur & techniek

De grondhouding van de filosoof is er een van verwondering en van volhardend vragen naar samenhang en onderscheid. Deze houding is volgens Gerrit Glas hard nodig in de neurowetenschappen die zich in steeds meer subdisciplines specialiseren. Geef eens een definitie van wat de hersenen zijn en van wat ze doen, vraag ik aan een groep studenten die de researchmaster neuroscience volgen. Een student antwoordt: “De hersenen zijn een systeem dat zichzelf bestuurt.” Ik vraag: “Is […]

Geen afbeelding

De paradoxen van vergeving – naar aanleiding van Améry, Wiesenthal en Derrida

Renée van Riessen Filosofie

Vergeving is een mogelijkheid die, op het moment dat zij zich voordoet, als een onmogelijkheid ervaren wordt. Dat is een paradox. Welke functie heeft wrok bij het ervaren van die onmogelijkheid? Renée van Riessen verdiept zich in de discussie die Joodse overlevenden van de holocaust met elkaar voerden over vergeving. Er leven niet veel mensen meer die het kunnen navertellen – het is de steeds terugkerende regel in een navrant protestlied dat cabaretier Wim Kan […]

Geen afbeelding

Compromis en christelijke ethiek

Patrick Overeem Filosofie, Theologie

Mag je concessies doen op principiële punten als dat, gegeven de omstandigheden, noodzakelijk lijkt? Patrick Overeem kijkt naar de manier waarop christelijke politieke partijen de laatste decennia hebben ‘onderhandeld’ over de zondagsrust. In 1995, in de hoogtijdagen van Paars-I, wilde minister Wijers van Economische Zaken winkels toestaan om alle zondagen van het jaar open te zijn. Op dat moment waren maximaal acht koopzondagen per jaar toegestaan. Coalitiepartij PvdA diende, ter bescherming van het winkelpersoneel, een […]

Geen afbeelding

Spreek onbevangen over God – maar wees voorzichtig met beweerzinnen

Kars Veling Filosofie, Theologie

Volgens Kars Veling berusten ons denken en spreken over de werkelijkheid op analogieën, ook met betrekking tot God. Anders dan andere verschijnselen in de werkelijkheid kunnen we God niet onderzoeken door middel van experiment. Daarom moeten we volgens Veling extra voorzichtig zijn met onze logica op basis van beelden die de Bijbel aanreikt in het denken en spreken over God. In een interview in Soφie (februari 2017) zei ik iets over “En dus bestaat God”, […]

Geen afbeelding

De kracht van het tweedepersoonperspectief – Over de verwantschap tussen Rosenstock-Huessy en Girard

Hans Weigand Filosofie

Volgens Rosenstock-Huessy moeten we niet beginnen bij het ‘ik’, maar bij het ‘jij’. Voordat ik een zelfbewustzijn ontwikkel en ‘ik’ kan zeggen, word ik al aangesproken als een jij, word ik bij mijn naam genoemd. Dat mensen niet alleen bestaan in relaties maar ook pas zelfstandige personen worden in de interactie, is door Girard uitgedrukt met de term ‘mimese’ of nabootsing. Hans Weigand onderzoekt de verwantschap tussen beide denkers. Een rode draad in de reformatorisch-christelijke […]

Geen afbeelding

Hoe rechtvaardigheid mijn denken veranderde

Nicholas Wolterstorff Filosofie, Wolterstorff

In dit nummer staat de Amerikaanse filosoof Nicholas Wolterstorff centraal. Hij is bekend van zijn boeken over gerechtigheid. Wie is hij? We laten het hem zelf vertellen. Het schrijven van een autobiografie gaat bij mij niet vanzelf. Ik groeide op in een gemeenschap van gereformeerde immigranten uit Nederland die waren neergestreken in een klein plaatsje in het zuidwesten van Minnesota. De levenshouding van deze Nederlandse gereformeerde mensen was er een van vooral geen aandacht op […]