Najaar 1993 volgde ik bij Sander Griffioen een collegereeks over Immanuel Kant, Jean-François Lyotard en Hannah Arendt. Een serie colleges waar ik veel van geleerd heb en die me altijd zijn bijgebleven. Er was een ding dat me in het bijzonder raakte en dat was de vraag die Griffioen bij de behandeling van de filosofie van Lyotard stelde: “Kun je het leven?” In Kracht ten goede blikt Griffioen ook zelf terug op de betreffende collegereeks […]
In zijn werk laat Plato een ambigue houding tegenover mythen zien. Enerzijds is hij kampioen van de rede. Zijn filosofie van de onsterfelijke ziel, die voor de geboorte een intelligibele en volmaakte wereld aanschouwd heeft en deze op aarde kan herinneren, kent als fundament de logische redenering. Plato’s wijsbegeerte wordt dan ook eerder door ‘logos’ dan door ‘mythos’ gekenmerkt, ook omdat hij zich negatief uitlaat over Homerus met zijn verhalen over overspelige en ruziemakende goden. […]
Ook al is onze kennis over het ontstaan van de aarde, van het leven en van de biologische evolutie de laatste eeuw enorm toegenomen, wat weten we maar weinig! En dat roept kritische vragen op over de juistheid van wetenschappelijke theorieën. In zijn boek Boven tijd en toeval. Schepping en evolutie als open geheim bespreekt Arie Sonneveld allerlei onderwerpen die erop wijzen dat met name de wetenschappelijke verklaringen voor het ontstaan en de evolutie van […]
Ronald Meester, zelf hoogleraar waarschijnlijkheidsberekening aan de Vrije Universiteit Amsterdam, laat in zijn laatste boek zijn licht schijnen op de huidige status van wetenschap. Wetenschap krijgt in onze tijd al te vaak religieuze pretenties en wordt ook vaak als zodanig gezien. Dit beeld van wetenschap kwam volgens Meester bij uitstek naar voren in de coronacrisis. Het wordt al snel duidelijk dat Meester de huidige status van wetenschap overroepen vindt. Wetenschap als collectief geloof Zoals hij […]
Roelf Haan We lezen nog al eens dat de tegenwoordige toestand van de wereld de beste is die de geschiedenis heeft opgeleverd. Dit noemen we het vooruitgangsgeloof. Er wordt toegegeven dat er weliswaar veel is dat nog te wensen overlaat, maar de technische en economische ontwikkeling moet daar verdere verbetering in brengen. Natuurlijk zijn er groepen, zelfs grote groepen, die het minder getroffen hebben, vanwege armoede, marginalisering, onderdrukking en geweld, maar als we letten op […]
René van Woudenberg The Epistemology of Reading and Interpretation Cambridge University Press, 2021 viii+244 pp. Het nieuwe boek The Epistemology of Reading and Interpretation van René van Woudenberg, hoogleraar metafysica en epistemologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, pakt een onderwerp op dat in de analytische wijsbegeerte veel te lang veronachtzaamd is: hoe zijn lezen en interpreteren bronnen van kennis, onderscheiden van de veel vaker bestudeerde kenbronnen zoals de waarneming, ons geheugen en onze […]
Werken van en over Søren Kierkegaard blijven de aandacht trekken. Maar welke interpretatie doet het meest recht aan de Deense denker? Soms heeft Klaas van der Zwaag het gevoel in een andere wereld te binnen te treden als hij de werken van Kierkegaard zélf leest. Andries Visser geldt als een van de grootste kenners van Kierkegaard in Nederland. Hij heeft zich verdienstelijk gemaakt met het vertalen van tal van diens werken. Ook over de denker […]
Bram van de Beek Ego. Een cultuuranalyse van het ik KokBoekencentrum, 2022 238 blz., €20 Bram van de Beek (1946) is de dwarse protestantse theoloog die eerst in de biologie promoveerde, op bramen, en pas daarna in de dogmatiek, rond Jezus Christus. Als voorvechter van een orthodox, algemeen (katholiek) christen-zijn bepleit hij, binnen de Nederlandse Bible belt, om Christus’ verzoeningsdood dieper te duiden dan als “voldoening” (204) en om homoseksuele ambtsdragers ruimte te gunnen. Als […]
Peter Henk Steenhuis Veroordeeld tot succes. Op zoek naar een geslaagd leven Ten Have, 2022 319 pagina’s, €22,99 Waarom zou je in vredesnaam iemand ‘succes’ wensen op een alledaagse werkdag of schooldag? Op allerlei momenten wensen we elkaar succes, niet alleen voor spannende momenten zoals een sollicitatiegesprek of een examen, maar ook voor reguliere activiteiten zoals een vergadering, college of presentatie. Maar waarom eigenlijk en wat zegt dit over ons? Kunnen we ook iets anders […]
Thomas van Aquino Wat maakt gelukkig? Vertaling en toelichting door Niko Schonebaum Damon 2021 192 pagina’s, €19,90 Onlangs is een tekst van Thomas van Aquino (1225-1274) in Nederlandse vertaling verschenen onder de titel Wat maakt gelukkig? Volgens Rudi te Velde is het een boeiende en nog altijd actuele verhandeling over het menselijk geluk, wat het is en waarin het bestaat. De tekst is door de scholastieke betoogtrant niet in alle opzichten even gemakkelijk te volgen, […]
