Boekbesprekingen

In Praag kwam Tomáš Halík (1948) als tiener tot geloof. In Erfurt liet hij zich in het geheim wijden tot priester jezuïet (1978). Ook als psychotherapeut en hoogleraar sociologie en filosofie was hij actief. In onze ‘postseculiere’ cultuur ziet hij publieke religieuze uitingen opleven. Maar op deze kleurrijke, lawaaierige spirituele markt naïef wierook offeren op ieder altaar voor nóg een onbekende god wil hij niet (92-94). Als creatief communicator, bruggenbouwer tussen gelovigen en ongelovigen vervlecht […]

Søren Kierkegaard Afsluitend onwetenschappelijk naschrift (vertaald door Jan Marquart Scholtz (†) en onder redactie van Paul Cruysberghs en Karl Verstrynge) Uitgeverij Damon 2021 848 pagina’s, € 59,90 Authentiek mens zijn, daarvoor moet je zeker bij de Deense denker Søren Kierkegaard zijn. De titel ‘vader van het existentialisme’ heeft hij vooral te danken aan zijn Afsluitend onwetenschappelijk naschrift, dat nu voor het eerst in het Nederlands is vertaald. Klaas van der Zwaag bespreekt dit lijvige werk, […]

Onno Zijlstra Authentiek: in tijden van massamedia, egocultuur en consumentisme Boom 2021 95 pagina’s, €12,50 In de twintigste eeuw maakte authenticiteit als onderdeel van de tegencultuur van de jaren zestig furore. ‘Zoek jezelf broeder, vind jezelf’, als geen ander wisten Koot en Bie in 1975 de tijdgeest van de populaire cultuur te verwoorden. Authenticiteit werd een breed gedeelde waarde maar tegelijkertijd zette de teloorgang in. Het wenkende ideaal van zelfverwerkelijking ontspoort en het begrip roept […]

Hans Achterhuis Geloof in geweld Lemniscaat 2021 472 pagina’s, € 29,99 Het nieuwe boek van Hans Achterhuis, Geloof in geweld, leest als een trein en dat is een compliment, zeker voor een filosoof. De schrijver weet hoe hij het lastige thema van het religieus geweld aan een groot publiek moet uitleggen. Daarbij gaat hij een ander spoor dan Paul Cliteur en Herman Philipse. We doen religie tekort, zegt Achterhuis, als we het zien als een […]

Paul van Tongeren Doodgewone vrienden: nadenken over vriendschap Boom 2021, 192 pp., €20 Paul van Tongerens nieuwe boek Doodgewone vrienden zet aan tot denken en leest soepel. De Nijmeegse emeritus is bekend als Nietzsche-kenner en deugdethicus en is tot 2023 Denker des Vaderlands. Zijn boek bespreekt in zeven hoofdstukken evenzoveel denkers over vriendschap: Plato, Aristoteles, Cicero, Augustinus, Montaigne, Kant en Nietzsche. Voor de vriendschapsdiscussie geen verrassende keuzes. Via hun teksten trekt Van Tongeren een historische lijn […]

Bruno Latour Waar ben ik? Lockdownlessen voor aardbewoners Octavo Publicaties 2021, 154 pagina’s In Europa lijkt langzamerhand het gewone leven weer te ontwaken. Mensen komen uit hun lockdown en de snelwegen stromen weer vol. Een beetje onwennig is het allemaal nog wel. Gaan we elkaar weer een hand geven? Hoe vaak gaan we straks naar ons werk? Was de coronacrisis een kleine interruptie, of het begin van nog grotere rampen die ons te wachten staan? […]

Erik Meganck Religieus atheïsme. (Post)moderne filosofen over God en godsdienst Damon 2021, 255 pagina’s In het boek Religieus atheïsme betoogt Erik Meganck dat God geenszins verdwenen is uit de filosofie. Om dit te bewijzen, loopt hij twaalf invloedrijke moderne filosofen bij langs, ‘twaalf filosofische apostelen’ zoals hij ze noemt, goeddeels atheïsten, en laat zien dat in hun werk God keer op keer terugkeert. Rik Peels bespreekt de verdiensten en tekortkomingen van het boek. Het is […]

Henk Haenen Verdraagzame Islam Gompel&Svacina 2020, 314 pagina’s De auteur, Henk Haenen, promoveerde in 2006 op Afrikaans denken. Heinz Kimmerle trad op als copromotor en ikzelf als promotor. De promotie leidde tot een samenwerking met Kimmerle die tot in diens laatste jaren voor zijn overlijden in 2016 zou voortduren. Dit resulteerde onder meer in Haenens boek Sage filosofie uit 2012. Deze ‘sages’ zijn wijzen die hun leer via leerlingen verspreiden. Hiertoe behoort ook Bokar waaraan […]

Tjeerd van de Laar heeft de leukste inleiding in de filosofie geschreven. Dat beweert althans de ondertitel van het boekje Kan Lego denken. Nu ken ik niet alle inleidingen in de filosofie en kan daarom deze claim niet controleren, maar feit is dat deze inleiding leuk is. Van de Laar schrijft vlot in toegankelijke taal, geeft veel goed uitgewerkte voorbeelden in zijn uitleg, is creatief en houdt zijn lijn goed vast. Hij richt zich in […]

Welke ruimte geeft de Bijbel aan de evolutietheorie? Dat is de vraag die Henk Geertsema in zijn recent verschenen boek Bijbel en evolutie probeert te beantwoorden. In dit artikel schetst hij enkele ontdekkingen die hij tijdens zijn onderzoek heeft gedaan. Hij concludeert dat de Bijbel verrassende ruimte biedt voor de evolutietheorie. Recent zijn er verschillende boeken verschenen die willen laten zien dat er geen spanning hoeft te zijn tussen het christelijk geloof en de evolutietheorie. […]