Filosofie – Pagina 4 – Sophie Online

Zonder pijn gaat het niet – Waarom we ons geklungel niet moeten wegmoffelen in de communicatie

Jan van der Stoep Filosofie, Jaargang 09 - 2019

De wereld is niet perfect. We weten het allemaal. Als mensen lopen we dikwijls tegen onze grenzen aan. Toch schemert daarvan maar weinig door in de verhalen die bedrijven, organisaties en politiek leiders ons vertellen. Ze spiegelen ons een werkelijkheid voor waarin we zelf niet hoeven te veranderen of waarin het ongemak van beperkte duur is. Bestaat er nog wel zoiets als waarheid? Wie de maatschappelijke discussie van de laatste jaren volgt, kan daar gemakkelijk […]

Maak jezelf leeg – dan stopt het geklungel

Renée van Riessen Filosofie, Jaargang 09 - 2019

Ons geklungel heeft te maken met de last van het leven. Die last kennen alle mensen, ook bijvoorbeeld BN’ers die het ogenschijnlijk voor de wind gaat en die tot verbazing van iedereen suïcide plegen. Godsdienst kan mensen losmaken van die last, zodat ze weer eerlijk naar zichzelf kunnen kijken. Een voorpublicatie uit het boek Van zichzelf bevrijd; Levinas over transcendentie en nabijheid van Renée van Riessen dat binnenkort verschijnt. Wat is het verschil tussen […]

Het zelf – De reactie van Kierkegaard op Fichte

Suzan ten Heuw Filosofie, Jaargang 09 - 2019

Kierkegaards kennisname van Fichtes geschriften heeft bijgedragen aan zijn ontwikkeling als filosoof van het zelf, is de stelling van Suzan ten Heuw. In veel geschriften van Søren Kierkegaard (1813-1855) komen zowel directe als indirecte verwijzingen naar geschriften van Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) voor. Aan die verwijzingen kunnen we zien dat Kierkegaard Fichte heeft gelezen. De aard van die verwijzingen roept de vraag op welke rol Fichte heeft gespeeld in de opbouw van het oeuvre […]

De metafysica is niet voorbij

Eddo Evink Filosofie, Jaargang 09 - 2019

Metafysische vragen, vragen naar alomvattende principes, zullen altijd weer worden gesteld. Ze zijn onmisbaar om onze opvattingen en keuzes te verantwoorden. Een hedendaagse metafysica kan niet anders dan een oneindige discussie zijn, waarin alleen eindige en voorlopige standpunten kunnen worden ingenomen, is de stelling van Eddo Evink, voormalig redacteur van Beweging. Aan de hand van de noties horizon, spel en verhaal, geeft hij een proeve van een hedendaagse metafysica die licht werpt op de kaders […]

De onafwendbare ondergang – Honderd jaar avondland met Oswald Spengler

Klaas van der Zwaag Filosofie, Geschiedenis, Jaargang 08 - 2018

Verguisd, bestreden, maar nu plotseling actueel, appellerend aan cultureel onbehagen en crisisbesef. De klassieker van de Duitse cultuurfilosoof Oswald Spengler, De ondergang van het Avondland (1918-1922), trekt in brede kringen veel aandacht. Loopt onze westerse cultuur ten einde? Zijn we radeloos in onze antwoorden? Het boek is niet bepaald toegankelijk voor de argeloze lezer. Briljant en meeslepend geschreven, is het tegelijk duister vanwege de weidse en soms ondoorzichtige beschouwingen over cultuur, kunst, wiskunde, religie, […]

Wat zijn waarden? – Een plaatsbepaling binnen de filosofie van Dooyeweerd

Christine Boshuijzen-van Burken Filosofie, Jaargang 08 - 2018

In het artikel op de vorige pagina’s las u op welke wijze de aspectenleer van Dooyeweerd vruchtbaar gemaakt kan worden in de praktijk, in casu het opvangen van vluchtelingen. Welke plaats hebben waarden echter in die filosofie? We zijn vertrouwd met de begrippen wet en wetmatigheid en met het normatieve karakter van de aspecten. Hoe verhouden wetten en normen zich tot het populaire begrip waarden? Christine Boshuijzen-van Burken geeft de aftrap voor bezinning hierop. […]

Waarden in de vluchtelingenketen

Christine Boshuijzen-van Burken Filosofie, Jaargang 08 - 2018

Christine Boshuijzen doet onderzoek naar problemen die vluchtelingen ervaren in de vluchtelingenketen. Waar problemen optreden zijn waarden in het geding, is haar uitgangspunt. Met behulp van de aspectenleer van Dooyeweerd spoort ze die waarden op en duidt daarmee de problemen. Wereldwijd zijn er bijna zestig miljoen mensen op de vlucht voor oorlog en geweld (www.ind.nl, 15 augustus 2018). Tegen het einde van 2016 waren er volgens UNHCR over de hele wereld 2,9 miljoen asielzoekers. […]

Is het geschrift Over de kosmos een echte Aristoteles?

Bram Bos Filosofie, Geschiedenis, Jaargang 08 - 2018

De vraag naar de echtheid van het auteurschap van een heel oud boek dat bijna niemand kent, lijkt uitsluitend iets voor hobbyisten. Toch kan er veel afhangen van het antwoord. In het geval van Aristoteles’ geschrift Over de kosmos, bijvoorbeeld, de herkomst van die wonderlijke woorden uit Johannes 1. Bram Bos wijdt ons in in een specialistische en boeiende discussie. Over Aristoteles, de Griekse filosoof die leefde van 384-322 voor Christus, is wel vaker geschreven. […]

Heelheid als voorwaarde voor wijsheid

Roshnee Ossewaarde-Lowtoo Filosofie, Jaargang 08 - 2018

In het christelijke denken over technologie draait het volgens Roshnee Ossewaarde om het cultiveren van voldoende wijsheid, dat wil zeggen, onderscheidingsvermogen om tussen het (technologisch) mogelijke en het wenselijke te onderscheiden. Het kader waarin de christelijke techniekfilosofie zich voltrekt wordt grotendeels bepaald door de christelijke visie op de aard van de mens, het hoogste goed, de relatie van de mens tot zijn/haar naaste, tot God, en tot de wereld. Het hoogste goed is God zelf, […]

Verlangen naar zinvolheid van het Zijn

Klaas van der Zwaag Filosofie, Jaargang 08 - 2018

Martin Heidegger (1889-1976) is een van de bekendste maar ook meest omstreden filosofen in de twintigste eeuw. Omstreden, niet alleen vanwege zijn duistere taal, maar ook vanwege zijn sympathieën voor het nationaalsocialisme. Een recente biografie verbloemt de werkelijkheid niet, maar beschouwt Heidegger desalniettemin als een groot denker, die toch uiteindelijk gerehabiliteerd is. Heidegger wordt wel eens ‘de grootste zoeker van de 20ste eeuw’ (Bernhard Welte) genoemd. Zo heb ik hem ook leren kennen in mijn […]