Tolle lege

Wilco de Vries

Met de regelmaat van de klok verschijnt er weer een nieuw boek over Augustinus of is er een lezing of symposium waar je kunt luisteren naar zijn opvattingen over rust, liefde en het goede leven. Reden genoeg voor ons als Soφie-redactie om een themanummer uit te geven over de bisschop van Hippo. We gaan in gesprek met Jaimie Smith, Paul van Geest en mijn persoon over de actualiteit van Augustinus’ theologie en filosofie. Roel Kuiper, Mathijs Lamberigts en Harm Goris lezen Augustinus op de manier waarop hij zelf gelezen wilde worden: kritisch. In Over de Drie-eenheid vraagt Augustinus zijn lezers om alles te omarmen wat waar is in wat hij zegt en om hem te bekritiseren waar hij fout zit. Kuiper volgt dit advies wanneer hij schrijft over Augustinus’ politieke denken en of Augustinus komt tot een politieke filosofie. Lamberigts en Goris volgen hetzelfde advies wanneer ze schrijven over Augustinus’ (en Thomas van Aquino’s) opvattingen over seksualiteit.    

Aaron Ebert gaat nog een stap terug en schrijft over hoe Augustinus’ waarheidsbegrip onder andere gevormd werd door zijn flirt en confrontatie met het scepticisme. Te midden van een wereld die bestookt werd met bedrog en misleiding zocht Augustinus naar een waarheidsgetrouw leven. In een tijd van fake news en deep fake kunnen we nog steeds veel van Augustinus leren, aldus Ebert. De Augustijnen, monniken die volgens Augustinus’ kloosterregel leven, volgen Augustinus in dit ideaal van waarheidsgetrouwheid. Martijn Schrama is zo’n monnik en schrijft in zijn artikel over het ontstaan van de Augustijnen en hun spiritualiteit. Waar Schrama nadenkt over leven met Augustinus, gaat Hans Alderliesten in op Augustinus’ gedachten over de vloek die ons allen treft: sterven.   

In een nummer over een filosoof-theoloog die lyrisch schreef over het onrustige hart kan een moment van verstilling en meditatie niet ontbreken. Zoals Augustinus in al zijn geschriften duidelijk maakt, we zijn immers meer dan ons verstand. Naast artikelen die het denken scherpen, vindt u dan ook drie paginagrote citaten van Augustinus over loven, nederigheid, en liefhebben. Met dank aan redactielid Suzan Sierksma-Agteres voor de opmaak.  

Als u even moet nadenken over wanneer Augustinus ook alweer leefde en wat de belangrijke momenten in zijn leven zijn geweest, kunstenaar Jaap Hulst heeft een raamvertelling gemaakt over Augustinus’ leven. U kunt deze uitneembare poster vinden in het midden van het nummer. (Vergeet u, nadat u deze Sophie gelezen hebt, vooral niet om even te kijken op Jaap zijn website: www.studio-joop.nl.) 

Tenslotte, wij zijn als redactie druk bezig met de continuïteit en toekomst van Soφie. Wat vindt u goed aan dit nummer? Wat kan beter? Zou u nog een keer een themanummer willen zien over een bepaalde filosoof? Laat het ons weten op sophie@christelijkefilosofie.nl. De liefhebber van Soφie luistert immers naar goede raad (n.a.v. Spreuken 12:15).  

Wilco de Vries was eindredacteur van dit Augustinus-nummer