Als het zo is dat techniek behoort tot het wezen van de mens, wat betekent dat dan voor het wezen van de techniek? In dit artikel gaat het over de vraag hoe we de ontwikkeling en de aard van de techniek kunnen duiden in het licht van de gedachte dat de mens een ‘homo technologicus’ is, die geroepen is om techniek te bedrijven en ook niet anders kan dan dat te doen. Marc de Vries […]
Woede is een emotie van alle tijden en anger-management is niet iets van de laatste jaren. Ook klassieke schrijvers uit de Oudheid dachten na over deze emotie die zoveel negativiteit oproept. Maar wat is woede eigenlijk? En kan het ook heilzaam zijn? Gerben Zweers OSA verkent in deze bijdrage Seneca’s visie op woede en vergelijkt deze met Augustinus’ gedachten over woede, met name zoals deze zijn verwoord in zijn kloosterregel. Een verwonding terugbetalen De Stoïcijn […]
Voor Thomas van Aquino (1225-1274) is woede een passie en een hoofdzonde. Maar wat zijn passies en hoe verhouden ze zich tot de rede? En wat zijn hoofdzonden en waarom is woede een hoofdzonde? Rudi te Velde beantwoordt deze vragen in dit artikel en bespreekt de relevantie van Thomas’ benadering voor het verstaan van hedendaagse, maatschappelijke woede. Woede geldt vanouds als een van de hoofdzonden. Voor veel Nederlanders zal de voorstelling van de zeven hoofdzonden […]
Geloof en rede worden tegenwoordig vaak tegenover elkaar gezet. In God geloven zou ten diepste iets irrationeels zijn. Toch zijn er ook allerlei argumenten voor het bestaan van God. Zou er dan toch een redelijke weg tot God zijn? In dit essay probeert Mark Shaw zo’n weg te schetsen. De weg kent drie stappen: (1) van een effect naar een eerste oorzaak, (2) van een eerste oorzaak naar een perfect wezen, en (3) van een […]
Pascals ‘weddenschap’ was geen godsbewijs. Het was een poging de atheïst ervan te overtuigen dat het geloof in God redelijk was. Daarmee bleef Pascal binnen de grenzen van de aardse wetenschap. Maar hij besefte ook dat niemand zich door een rationele gedachtegang tot geloof laat brengen. Daarvoor is een krachtiger, fysieke aanzet nodig. Ger Groot laat zien hoe Pascal daarmee het materiële in de godsdienst rehabiliteerde – al was het maar als tijdelijke steun bij […]
In Pensées van Pascal komt een fragment voor dat op het eerste gezicht vreemd is aan de inhoud van het hele werk. In fragment 418 lijkt Pascal een godsbewijs te geven, terwijl hij zoals bekend van de God van de filosofen en geleerden niets moet hebben. Peter Blokhuis laat zien dat het in dit fragment niet over een godsbewijs gaat maar over geloven. Hoe kan een mens geloven en welke rol speelt het verstand daarbij? […]
Pascal is iemand met een meervoudige receptiegeschiedenis. Sommige kennen hem als briljante wis- en natuurkundige, andere zien hem als een belangrijke christelijke mysticus, en weer anderen zien hem vooral als iemand die centrale filosofische bijdragen geleverd heeft. Peter-Ben Smit geeft een korte schets van met name theologische aspecten van Pascal, maar doet ook een voorstel voor het integreren van zijn wis- en natuurkundige werk in zijn levensbeschouwing. Inleiding De plaats van geloof in het leven […]
Verwerft de mens kennis met het verstand, met de zintuigen of ook met het hart? Klaas Bom laat zien dat Pascal in de Pensées de menselijke kennis verbindt met verlangen en liefde. De woorden van Pensées fragment 423, “Le coeur a ses raisons que la raison ne connaît point”, door Frank de Graaff vertaald met “Het hart heeft zijn redenen waar de rede geen weet van heeft” zijn wellicht Pascals bekendste.i Hoe klinken die woorden […]
