Redenen

Vanouds wordt beweerd dat een mens redelijk is, een animal rationale. Als wij denken en handelen doen wij dat met reden en niet (alleen) door oorzaken. Redelijk zijn is geen feit maar een norm: wij moeten redelijk zijn, wij kunnen redelijk zijn maar wij zijn het soms niet. Als wij niet redelijk zijn, hebben wij voor onszelf misschien wel redenen maar zijn het geen goede redenen, geen redenen waarmee we anderen overtuigen. In onderscheid daarvan spreken we van redeloosheid als het redelijk vermogen geheel ontbreekt, zoals bij dieren. Wie redeloos is, wordt geheel bepaald door oorzaken. Dan hebben we ons verstand verloren: het gebeurt en ik kan er niets aan doen. Op de grens tussen redelijk en redeloos kunnen we