Uitverkoren armen? Een filosofische lezing van ‘De hemel te rijk’

Richard Steenvoorde OP

In 2013 nam ik een radicaal besluit. Ik trad in bij de Orde der Predikers (Dominicanen). De e-mail was duidelijk. Ik moest mijn baan opzeggen, mijn bezittingen opgeven, en emigreren naar Engeland. Toen kwam de volle omvang van het besluit binnen. De twijfel volgde snel. Ben ik door God uitverkozen voor dit leven? Is dit mijn roeping? Die vragen zijn gebleven. Mijn antwoorden verdiepen zich door de tijd. Studie en contemplatie helpen daarbij, en lezen. […]

Filosofisch boekje over maatschappelijke organisaties

Henk de Vries

De wereld verandert en organisaties staan voor de uitdaging om mee te veranderen. Hoe kunnen zij een gedreven gemeenschap blijven? Hoogland, Van Putten en Van der Stoep proberen deze vraag te beantwoorden voor organisaties die gericht zijn op een maatschappelijk belang. Ze hanteren een driedeling. Allereerst bedoeling: Waartoe bestaat de organisatie? Wat is de zin ervan? Hoe hierover in gesprek gaan? Ten tweede: bezieling. Wat enthousiasmeert mensen? Wat zijn motivatiebronnen? Of, meer dan dat, kunnen […]

In gesprek met atheïsten

Stefan Zwaan

“Moeten we ons duidelijker uitspreken tegen het bestaan van God?” Stine Jensen reageert op deze vraag in het pamflet Goddeloos dat in 2024 is verschenen. Ze geeft inzicht in verschillende vormen van atheïsme en laat zien welke bijdrage atheïsten hebben in maatschappelijke vraagstukken. Door haar biografie te integreren in haar betoog is het een fris en aantrekkelijk pamflet dat voor verder gesprek tussen theïsten en atheïsten het lezen waard is. Het pamflet is onderdeel van […]

Een filosofische grabbelton vol interessante inzichten en analyses, maar verwacht geen grote vangst

Léon de Bruin

In De redding van de vrije wil neemt Rob Wiche de lezer mee langs een aantal klassieke en hedendaagse denkers over het vraagstuk van de vrije wil. Het boek biedt een veelheid aan analyses en filosofische perspectieven, maar laat de lezer uiteindelijk achter met meer vragen dan antwoorden. Het vrije wil debat is in essentie te herleiden tot de vraag of mensen daadwerkelijk vrij zijn in hun handelingen en de keuzes die ze maken. Twee […]

Een eigentijdse Regulae

Emanuel Rutten

Descartes werkt in zijn Regulae ad directionem ingenii regels uit om het verstand te leiden en zo door kritisch denken de waarheid te vinden. Een beknopte versie van deze regels zou hij later opnemen in zijn methode voor de wetenschappen. In Wat is nou waar? reiken Rik Peels en Jeroen de Ridder eveneens regels aan voor goed en helder denken, maar dan regels die vooral bedoeld zijn voor onze tijd van sociale media, informatieovervloed, filterbubbels, […]

Tussen geloven en aanschouwen

Joost Hengstmengel

In Het mysterie van God, dat vertaald werk van Anselmus van Canterbury bevat, duiken drie van de beroemdste zinsneden uit de filosofische theologie op: fides quaerens intellectum (geloof op zoek naar begrip), credo ut intelligam (ik geloof om te begrijpen) en nisi credideritis, non intelligetis (jullie zullen niet begrijpen, tenzij jullie geloven). Voor wie kennis willen nemen van de context van deze veel gebezigde oneliners maar het Latijn niet machtig zijn, is dit boek een […]

Denkwegen naar God

Bas Hengstmengel

De filosofie kent een lange traditie van ‘godsbewijzen’. Met de teloorgang van de klassieke metafysica boetten echter ook godsbewijzen aan relevantie in. Wanneer het bovenzintuiglijke niet bestaat of niet kenbaar is, is er ook niet veel zinvols over te beweren, laat staan iets te bewijzen. Godsbewijzen gingen behoren tot de geschiedenisboeken van de filosofie. Terwijl het logisch-positivisme welig tierde, vond echter in de tweede helft van de vorige eeuw in nota bene de analytische wijsbegeerte […]

De samenleving heeft religie nodig

Roel Kuiper

De Duitse socioloog Hartmut Rosa (1965) heeft sinds de publicatie van zijn boek Resonanz in 2016 grote opgang gemaakt. Zijn resonantietheorie en zijn daaronder liggende kritiek op de moderniteit roepen in brede kring veel herkenning op. Rosa groeide in korte tijd uit tot een bekende intellectueel, inmiddels ook ver buiten Duitsland. De lezer van zijn hoofdwerk kon altijd al wel een verbinding met het christelijk geloof vermoeden. In zijn vertaalde lezing Democratie vraagt om religie […]

Paulus en zijn mede-filosofen

Vorige zomer verscheen de handelseditie van Paul and the Philosophers’ Faith, de dissertatie die Suzan Sierksma-Agteres begin 2023 aan de Rijksuniversiteit Groningen verdedigde. Wie de ontwikkeling van christelijk ‘geloof’ uit de Grieks-Romeinse cultuur wil begrijpen moet van dit boek kennisnemen. Sierksma laat overtuigend zien dat Paulus’ spreken over pistis goed past binnen antieke denkrichtingen. Paulus’ boodschap en antieke denkers zijn geen tegenstelling; zij helpen juist Paulus beter te begrijpen. Recent onderzoek ziet Paulus steeds meer […]

Techniek zoals het bedoeld is

Henk-Jan van den Brink

Milieuproblematiek, kernwapens en -energie, genetische modificatie, computers die ons vervangen, het zijn thema’s die sinds 1970 niet aan relevantie ingeboet hebben. Niet verwonderlijk dat sommigen oproepen om moderne techniek volledig af te zweren; we moeten terug naar de natuur. Hoe moeten we ons als christenen verhouden tot techniek? De afgelopen vijftig jaar schreef Egbert Schuurman tientallen essays over deze vraag, waarvan er dertien in dit boek zijn opgenomen. De essays zijn qua hoofdlijn zeer vergelijkbaar, […]