Kan dat, heel bewust proberen een authentieke selfie te maken? Die vraag kwam bij me op naar aanleiding van de opmerkingen over dit moderne zelfportret die Gerrit Glas maakt in zijn artikel over waarachtigheid. Als je een selfie maakt, ben je je bewust van jezelf. Je bekijkt de foto nog eens. Je herschikt je haar, probeert een andere blik en maakt er nog een paar. Ja, deze geeft goed weer wie ik ben. Of is het juister om te zeggen: dit is wie ik wil laten zien en dus hoe ik wil overkomen? In hoeverre ben ik dan degene die ik laat zien? Ik ben het wel zelf, het is niet iemand anders. En het zegt ook iets over mijzelf dat ik me op een bepaalde manier laat zien. Maar ben ik daarmee authentiek?
Een mens kan naar van alles streven. Maar streven naar authenticiteit heeft iets paradoxaals. Aristoteles zei ooit dat het geluk op de rug van de activiteit zit. Daarmee wilde hij zeggen dat het meekomt met het handelen, als een bijverschijnsel. Misschien geldt iets dergelijks voor authenticiteit: het zit op de rug van iemand die er juist niet naar streeft.
De betekenis van authenticiteit ligt dichtbij die van waarachtigheid. Beiden verwijzen naar echtheid; naar wat het betekent om echt mens te zijn en specifiek deze ene mens te zijn. Veel artikelen in dit nummer gaan dieper in op deze thematiek en benadrukken dat echt mens-zijn meer iets is van worden dan van zijn. Met andere woorden: het is nooit af. Wie mens is moet het steeds weer worden.
Geïnteresseerd in Sophie?
Neem nu een jaarabonnement op Sophie en ontvang gratis het boek De zeven levens van Abraham Kuyper van Johan Snel!
Het is ook mogelijk om gratis een proefnummer aan te vragen (u ontvangt dan het eerstvolgende nummer).
Dit nummer heeft een bijzondere primeur met de publicatie van een rapport van Herman Dooyeweerd over vaccinatiedwang uit 1923, opgediept uit het archief door de gebroeders Hengstmengel. Veel actueler kunnen we het niet krijgen! Dooyeweerd is geen tegenstander van vaccinatie, maar hij is erg kritisch op vaccinatiedwang. In tegenstelling tot vandaag de dag, bestrijdt hij deze niet met een beroep op lichamelijke integriteit – het recht om zelf te bepalen wat er met je lichaam gebeurt – maar juist met een beroep op het belang van geestelijke integriteit. Het geweten – en in het verlengde daarvan het innerlijk of de ziel – is namelijk in het geding als iemand tegen zijn of haar wil wordt ingeënt. In mijn ogen sluit de nadruk die Dooyeweerd legt op de waarde van het geweten naadloos aan op de noties van waarachtigheid, innerlijkheid en authenticiteit die in dit nummer het volle pond krijgen.
Nog even terug naar de selfie. De kritiek op de selfie-cultuur en breder op sociale media is vaak dat die een eenzijdig beeld geven van de werkelijkheid. De grauwe, rauwe, rafelige kanten van het leven komen er online bekaaid van af. Maar zelfs als we zouden proberen die zo eerlijk mogelijk weer te geven, blijft de vraag hangen of je daarin authentiek kunt zijn. Misschien komt dat wel omdat we authenticiteit dan teveel proberen te veruiterlijken. Terwijl we het moeten koesteren in ons innerlijk – of in ieder geval in de verbinding van innerlijk en uiterlijk. Als een mysterie dat nooit geheel te vangen is in een beeld.