Hoe komt het dat we tegenwoordig zo slecht om kunnen gaan met verlies? is de vraag van Joke Hermsen in haar essay voor de maand van de filosofie. Ze vraagt zich af of een belangrijke oorzaak niet zou kunnen zijn “dat we precies die middelen missen, die gevoelens van verlies kunnen omvormen tot de rijk geschakeerde stemming van de melancholie”. Ik vind de vraag goed, maar het antwoord bevredigt mij nog niet helemaal. Mens worden […]
Afscheid is een integraal deel van ons bestaan. Ons levensbesef dient te corresponderen met de eindigheid van het leven en tegelijk met continuïteit. In een tijd van hedonisme is dat een moeilijke opgave. We kunnen volgens Hans Ester leren van de ervaringen van anderen, die vorm hebben gekregen in de wereldliteratuur, en van de Bijbel die op veel manieren over afscheid spreekt. Afscheid nemen behoort tot de ervaringen van elke dag. Bij vluchtige, kortstondige ontmoetingen […]
Wanneer je ‘melancholie’ googelt, krijg je geen prettig beeld, ontdekte Anne Sophie Leurink. Voor haar is melancholie een belangrijke stemming: zo staat ze in het leven en zo komt ze tot creativiteit. Anne Sophie is echter niet negatief, verdrietig, zwaarmoedig, tobberig of depressief, maar positief en toch ook melancholiek. Hoe zit dat? Ik heb een fascinatie voor plaatjes. Alles wat me pakt, bewaar ik. Inmiddels heb ik een behoorlijke verzameling folders en krantjes. Die verzameling […]
Awee Prins is een filosoof die zijn leven denkt en zijn denken leeft. Met het boek Uit verveling is hij zelfs op zijn eigen leven gepromoveerd. Het risico is, ook in dit interview over melancholie, dat hij te persoonlijk wordt, te kwetsbaar, terwijl hij niet zijn persoon maar het persoonlijke in ieder mens aan de orde wil stellen. Want iedereen is melancholisch. Melancholie getuigt van de afgrondelijke kant van ons bestaan, die we in onze […]
Is melancholie vooral iets van zwaarmoedige geesten, een problematische gestemdheid die je bij voorkeur moet zien te vermijden of zou moeten bestrijden? Of heeft melancholie mogelijk een diepere en meer omvattende betekenis die je bepaalt bij waar het om gaat in het menselijk bestaan? Voor die vragen gaat Pieter Vos te rade bij Søren Kierkegaard. De een lijkt meer aanleg te hebben voor melancholie dan de ander. Doorgaans verstaan we onder een melancholicus iemand die […]
