Boekbesprekingen

Theoloog en econoom Jan Jorrit Hasselaar brengt in deze studie theologie en economische wetenschap met elkaar in gesprek over het thema onzekerheid en hoop in de context van klimaatverandering. Klimaatverandering gaat gepaard met vele onzekerheden, zowel natuurwetenschappelijke als sociaaleconomische. Hasselaar voegt daar een derde vorm van onzekerheid aan toe, ontleend aan Hannah Arendt, die hij ‘radicale onzekerheid’ noemt. Deze derde vorm komt erop neer dat menselijke kennis beperkt is en de toekomst niet voorspeld kan […]

Hoop doet leven. Mogelijk zelfs letterlijk, als we het boek Hoop voor hart en hersenen mogen geloven. De auteurs, hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder en cardioloog Leonard Hofstra, schreven in 2023 dit boek over de kracht van hoop voor onze fysieke gezondheid. Kort samengevat; positieve ervaringen zoals hoop, optimisme en humor helpen onze hersenen en hart gezond houden. Dit komt onder andere doordat het ervoor zorgt dat we ons gezonder gedragen, minder angst en stress ervaren […]

Enkele dagen na de ramp van 11 september vonden reddingswerkers een zwartgeblakerde tak onder een berg smeulend puin. Tot hun verbazing bleek het de perenboom te zijn die in 1970 bij het World Trade Center was aangeplant. De boom had het instorten van de torens en de daaropvolgende brand overleefd. Deze ‘Survivor Tree’ bloeit nu elke lente nabij het Memorial Museum en staat wereldwijd symbool voor hoop en de wonderbaarlijke veerkracht van de natuur. Ondanks […]

Het Offer van Abraham of de Binding van Izaak is een verhaal in de Tenach/de Bijbel en de Koran dat voor veel moderne lezers onbegrijpelijk en weerzinwekkend is. Wat is dat voor een God die van Abraham, de ‘vader van het geloof’, vraagt zijn geliefde zoon te offeren? Wordt hier niet het inherent gewelddadige karakter van de monotheïstische religies manifest? Is Abraham de eerste geloofsterrorist? Of is er ook een andere duiding van dit verhaal […]

Rik Peels’ werk is een mooi voorbeeld van hoe wetenschappers ver kunnen kijken, omdat ze elkaar schouders gaan staan. Meermalen laat Rik Peels weten voort te bouwen op het werk van Professor Beatrice de Graaf die met haar boek Radicale Verlossing aandacht vraagt voor het streven naar radicale verlossing bij terroristen en het serieus nemen van het eerstepersoons-perspectief van extremisten. Peels gaat verder in dit spoor en brengt daarbij zijn filosofische en theologische expertise in. […]

Houten kruizen in de Duitse driekleur, brandende kaarsen en duizenden mensen die kerkliederen mee-neuriën bij een demonstratie van de extreemrechtse PEGIDA (Patriottische Europeanen tegen de islamisering van het Avondland) in Dresden, 2014. Zeven jaar later dragen Amerikaanse demonstranten vlaggen met “Jesus saves” tijdens de dodelijke bestorming van het Capitool in Washington, D.C. In het afgelopen decennium vermengden niet alleen radicaal- en extreemrechtse demonstranten het christendom met slogans van ‘eigen volk eerst’. Ook onder hun rechts-populistische […]

De Duits-Koreaanse filosoof Buyng-Chul Han, hoogleraar filosofie aan de Universiteit voor de Kunsten in Berlijn, heeft afgelopen tien jaar naam gemaakt als scherp criticus van de neoliberale ideologie. In tal van kleine, spraakmakende en dikwijls provocerende essays onderzoekt hij het hedendaagse individualisme, de maakbaarheidsdrift, de hang naar transparantie en de macht van big data. Een thema waarover hij meerdere essays publiceerde, is de prestatiemaatschappij. In 2012 verscheen De vermoeide samenleving, de eerste publicatie van Han […]

Een collega van me heeft het fotoboek Before They Pass Away van de Britse fotograaf Jimmy Nelson op z’n werkkamer liggen: schitterende foto’s van veelal inheemse stammen en volken overal ter wereld die hun eigen kleding, sieraden en rituelen bewaard hebben. Het is een genot om doorheen te bladeren en ik moest eraan denken toen ik Rens Bods fascinerende Waarom ben ik hier? las. Dat is net zoiets, maar dan zonder de foto’s. Bod is […]

Dit boek gaat over postmoderne filosofie en over ethiek, over de relativiteit van opvattingen en over de zin van het leven. Waar je zou denken dat die dingen elkaar wederzijds uitsluiten, laat Jan Keij juist zien dat ze bij elkaar horen. Zijn stelling is dat ook postmoderne filosofie een laatste grond kent; iets waarachter je niet meer terug kunt. Centraal staan een viertal postmoderne filosofen: Levinas, Derrida, Lyotard en Rorty aan de hand waarvan Keij […]

Toen ik in de studie theologie van de Universiteit Utrecht de geschiedenis van de filosofie mocht doceren, gebruikte ik als handboek de Oriëntatie in de filosofie van Gijsbert van den Brink. Dit was een recente en toegankelijke Nederlandstalige inleiding in de geschiedenis van de filosofie, die bovendien speciaal gericht was op theologen. Een theoloog die zich verdiept in de geschiedenis van de filosofie heeft immers een andere inleiding nodig dan een wiskundige of een kunstenaar. […]