Elk jaar stel ik een zogenoemde reading challenge in voor het nieuwe kalenderjaar. In mijn favoriete boekenapp kies ik een streefgetal aan boeken, waarna de app netjes optelt op welk percentage ik al zit na elk toegevoegd boek. Soms motiveert het (‘Yes, ik loop op schema!’), soms zakt de moed me wat in de schoenen (‘Ik loop al 4 boeken achter…’). De reden dat ik ervoor kies een reading challenge in te stellen zit ‘m niet in een bepaalde mate van streberigheid om een doel te behalen. Wat het wel doet, is me blijvend uitdagen mijn horizon te verbreden door te lezen. Ook voor iets wat ontspanning en uitdaging brengt heb je soms een stok achter de deur nodig.
Een van de boeken die me het afgelopen kalenderjaar het meest is bijgebleven is Het verlaten individu. Waarom voelen we ons zo leeg? In dit nummer treft u ook een recensie hiervan aan van de hand van Guus Labooy. Is de boodschap van de schrijfster en psychiater Esther van Fenema nieuw? Wat mij betreft niet. Het bouwt voort op het werk van onder andere Dirk De Wachter, Damiaan Denys en in mindere mate Paul Verhaeghe. Het fascineert me dat het boek fors verkocht wordt, terwijl de soortgelijke boodschap uit De Wachters Borderline Times al ruim tien jaar bekend is. Zijn we zo hardleers?
Ik neig ernaar te stellen dat het antwoord niet is dat wij mensen inderdaad zo hardleers zijn, maar dat we wel, zoals Van Fenema beschrijft, in een vacuüm beland zijn. Het CBS kopte recent dat zes op de tien Nederlanders niet tot een religieuze groepering behoren. Als de Grote Verhalen vanuit Bijbel en religie inderdaad zijn weggevallen als zingevende en sociale structuur, is het logisch dat er een vacuüm ontstaat. Alomvattende visies op de wereld en haar ontstaan, de mensheid en een goddelijke aanwezigheid zijn niet zomaar te vervangen. Zelfs niet door een hartenkreet tot intermenselijke verbinding als zingevend fenomeen. Onwenselijk ook, zult u denken – want wat verliezen we dan aan (bovenmenselijke) waarheid?
Het daagt me uit. En daarom lees ik. Daarom stel ik een streefgetal in op mijn boekenapp en lees andermans woorden om een aanzet tot antwoord te vinden op dit soort vragen. Hersengymnastiek om te onderzoeken hoe je eigen overtuigingen zich verhouden tot bijvoorbeeld dit vacuüm. In dit nummer lichten we een flink aantal (recent) verschenen boeken uit. Zit er wat voor u tussen? Ik daag u uit tot een reading challenge!