Popmuziek? Wat moet een gerespecteerd en inhoudelijk christelijk filosofisch tijdschrift nu met popmuziek? Met al die oppervlakkige liedjes over de liefde die je de ganse dag in winkelcentra via Sky Radio hoort. Met al die weggooi- en lawaainummers waar Spotify vol mee staat. Of valt er meer over te zeggen?
Als twintiger las ik eens het boek Onverwacht God ontmoeten van Philip Yancey. Helaas heb ik het niet meer in huis, het is kennelijk gesneuveld bij een van onze verhuizingen. Maar de inhoud resoneerde. In losse stukjes laat hij zien dat God zich op allerlei plekken in de samenleving laat tegenkomen. Yancey geeft aansprekende voorbeelden waarin hij tekenen van Gods aanwezigheid vond op plekken die hij van tevoren niet had verwacht. Je kunt God kennelijk overal in de samenleving ontmoeten (zelfs in de kerk, zo schrijft hij, niet alleen maar grappend). Is de popcultuur niet ook een plek waar God te ontmoeten is?
Wat mij betreft wel. Aanvankelijk was ik – als popliefhebber – vooral op mijn hoede. Als het woord God viel in een liedje zou het wel een vloek zijn. Of een kritiek op geloven. Dat veranderde langzaamaan. Popliedjes bleken vaak ook met de grote thema’s van het leven te maken hebben, met geloof, hoop en… uiteraard de liefde. Menig serieus popartiest worstelt in zijn of haar muziek ook met God, met de Grote Vragen: Is dit alles?
Die worstelingen zie je bij grootheden als Bob Dylan en Johnny Cash, bij Bono en Nick Cave. Van die laatste twee zijn recent twee boeken verschenen die worden besproken in dit nummer. Twee titels waarin ze zichzelf geestelijk bloot geven en ingaan op die grote vragen, gekoppeld aan hun liedjes. Over eerstgenoemde – His Bobness – schreef René van Woudenberg een prachtig artikel. Wat een dichter was deze man, die daarmee de Nobelprijs voor de literatuur won. Ook in de popmuziek van de hedendaagse jongerencultuur spelen de grote thema’s een rol. Corjan Matsinger analyseert nieuwe muziek en probeert daarmee de tijdgeest onder woorden te brengen. Professor Henri Beunders betoogt in het interview dat we met hem afnamen zelfs dat in Nederland de popcultuur in plaats van de kerk is gekomen. Allard Sierksma bespreekt tot slot het thema traumaverwerking naar aanleiding van de muziek van Marcus Mumford. Wat zegt een popliedje over de psyche?
De popcultuur is breder dan muziek alleen. Dit nummer bevat ook twee artikelen over games. Iets waar veel jongeren (vooral jongens) mee opgroeien en die centraal staan in hun tijdsbesteding. Is God ook in games te vinden? Spelen daar ook Zinvragen? In boeiende artikelen gaan Frank Bosman en Wouter van Grootheest in op deze vragen op grotendeels onontgonnen terrein. De game – net als het popliedje – als locus theologicus.