Een collega van me heeft het fotoboek Before They Pass Away van de Britse fotograaf Jimmy Nelson op z’n werkkamer liggen: schitterende foto’s van veelal inheemse stammen en volken overal ter wereld die hun eigen kleding, sieraden en rituelen bewaard hebben. Het is een genot om doorheen te bladeren en ik moest eraan denken toen ik Rens Bods fascinerende Waarom ben ik hier? las. Dat is net zoiets, maar dan zonder de foto’s. Bod is […]
Dit boek gaat over postmoderne filosofie en over ethiek, over de relativiteit van opvattingen en over de zin van het leven. Waar je zou denken dat die dingen elkaar wederzijds uitsluiten, laat Jan Keij juist zien dat ze bij elkaar horen. Zijn stelling is dat ook postmoderne filosofie een laatste grond kent; iets waarachter je niet meer terug kunt. Centraal staan een viertal postmoderne filosofen: Levinas, Derrida, Lyotard en Rorty aan de hand waarvan Keij […]
Toen ik in de studie theologie van de Universiteit Utrecht de geschiedenis van de filosofie mocht doceren, gebruikte ik als handboek de Oriëntatie in de filosofie van Gijsbert van den Brink. Dit was een recente en toegankelijke Nederlandstalige inleiding in de geschiedenis van de filosofie, die bovendien speciaal gericht was op theologen. Een theoloog die zich verdiept in de geschiedenis van de filosofie heeft immers een andere inleiding nodig dan een wiskundige of een kunstenaar. […]
De kop van deze recensie verwijst naar de diepzinnige roman De broers Karamazov van de Russische schrijver Dostojevski (1821-1881). Hoewel het citaat niet letterlijk in de roman terug te vinden is, verwoordt het wel een belangrijk aspect van Dostojevski’s christelijke levensbeschouwing. De “alles is geoorloofd-theorie” kwam mij voor de geest toen ik mij tijdens de zomervakantie grondig inlas in Wat maakt de mens? Onze lichamelijkheid in relatie tot techniek en wetenschap, het nieuwe examenboek voor […]
Om in de fenomenologische trant van het boek te beginnen: vanuit mijn tenen kan ik beamen dat ik dit boek met veel plezier en stiekeme trots gelezen heb. Veel plezier, omdat alles klopt aan de schrijfstijl, toon en vormgeving, maar vooral omdat het een filosofieboek is met een onderwerp dat zowel tijdloos als actueel is: “Wat maakt de mens?”. Het boek neemt de mens en wat de mens maakt serieus. Daarnaast brengen de auteurs hun […]
Is er een toekomst voor de mensheid na de dood van de goden? Deze vraag, door Richard Wagner gethematiseerd in zijn opera Götterdämmerung (1876), hangt sinds het einde van de negentiende eeuw boven de Westerse cultuur. Volgens Friedrich Nietzsche zou de moord op God in niets minder resulteren dan in een omkering van alle waarden. Tegelijk achtte de filosoof met de hamer een verbouwing van deze waarden wel noodzakelijk. Een recente indringende waarschuwing tegen een […]
Het domein Science and Religion is een jong maar rijk domein. Waar de verhouding tussen wetenschap en religie lang een project was voor christelijke wetenschappers of militante atheïsten met een missie, is veel van het huidige werk een stuk genuanceerder en diepgravender. Van dit laatste is echter vaak weinig te merken in het Nederlandstalige taalgebied. Op enkele uitzonderingen na zijn Nederlandstalige uitgaven vaak vertalingen van meer militante werken of publicaties uit de creationistische hoek. Het […]
“Dag na dag jaagt de wind de kalenders, de kranten en de machten weg, en we glijden voort zonder spirituele botten, zonder geheugen, zonder oordeel, achter alle theorieën aan in de stroom van de geschiedenis die voor ons een eeuwig verleden wordt. We moeten iets doen tegen deze ruggengraatloosheid. We moeten de wereld in haar diepte leren kennen, om erin te kunnen leven.” (168) Dit citaat uit het laatste hoofdstuk van Staan in de wereld […]
Vincent Blok heeft een uitdagend boek geschreven. Hij is van mening dat we vervreemd zijn van de aarde. Dat we niet meer beseffen dat de aarde de grond van ons bestaan vormt. En dat, terwijl de urgentie groot is. Het klimaat verandert immers snel en de mensheid koerst af op een omslagpunt waarna geen herstel meer mogelijk is. Blok is van mening dat filosofen zich moeten buigen over global warming. Hij ziet drie opgaven voor […]
Alweer enige tijd geleden verscheen Het radicale midden overzee, een bundel prachtige reflecties op het zogenaamde ‘postliberalisme’. Het gaat hierbij om een stroming in de politieke filosofie die op zoek is naar een toekomst voorbij het huidige liberalisme. Dat liberalisme is in het Westen gangbaar geworden als reactie op de grote godsdienstoorlogen van de 16e en 17e eeuw. Gedurende de 18e en 19e eeuw manifesteerde het zich in nationale rechtsstaten die de noodzakelijke randvoorwaarden boden […]
